इन्सेक गतिविधिहरू

नेपाल मानव अधिकार वर्ष पुस्तक-२०१८ का लागि जिल्ला जिल्लामा सङ्कलन गरिएका मानव अधिकार उल्लङ्घन तथा ज्यादतीका घटना सम्बन्धमा सम्बन्धित जिल्लामा प्रकाशन पूर्व समीक्षा कार्यक्रम पुस १ गते सम्पन्न भएको जिल्ला प्रतिनिधिहरूले जानकारी गराएका छन् ।

सङ्कलित सूचना वस्तुनिष्ठ र विश्वसनीय बनाउने, छुटेका घटनाहरूलाई छलफलमार्फत समावेश गरी त्रुटीहरू सच्याउने तथा अपूर्ण, अपुष्ट र विवादस्पद सूचनालाई पुष्टि गर्ने उद्धेश्यले जिल्लाका सरोकारवालाहरूबिच प्रकाशन पूर्व समीक्षा कार्यक्रम सम्पन्न भएका छन् ।

सल्यान जिल्ला प्रतिनिधि मीना बुढाथोकीका अनुसार जिल्ला अदालत सल्यानका जिल्ला न्यायाधीश मदनबहादुर धामीले मानव अधिकारको प्रतिवेदनले राज्यलाई सधैँ उत्तरदायी बन्न प्रेरित गर्ने बताए ।

इन्सेकले पुस १ गते खलङ्गामा गरेको एक कार्यक्रममा उनले मानव अधिकारको दायरा फराकिलो भएकोले मानव अधिकारकर्मीहरूले सामाजिक, आर्थिक, सांस्कृतिक तथा अन्य प्रकारका अधिकारको प्रत्याभुतिका लागि राज्यका निकायलाई सधैँ खबरदारी गर्नुपर्ने बताए ।

कार्यक्रममा सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी श्रीधर टण्डनले पीडितको घर आँगनमै पुगेर घटनाको पुनर्पुष्टी गर्दा अझ वास्तविक कुरा बाहिर आउने बताए ।

नेपाल पत्रकार महासङ्घका केन्द्रिय सदस्य टेकराज शाहीले एकाध मानव अधिकारकर्मीले मात्रै जिल्लाको मानव अधिकारका सबै घटना बाहिर ल्याउन कठिन हुने भएकोले सञ्चार माध्यम र सञ्चारकर्मीपनि मानव अधिकारमैत्री हुनुपर्ने बताए ।

यस्तै सामुदायिक रेडियो प्रशारक सङ्घका ६ नम्वर प्रदेश संयोजक रमेशकुमार गौतमले पछिल्ला दिनमा पारिवारिक हिंसाका घटना बढी हुने भएकाले राज्यले त्यस्ता घटना न्यूनीकरणको लागि सामाजिक अभियान सञ्चालन गर्नुपर्ने सुझाव दिए ।

कार्यक्रममा इन्सेक जिल्ला प्रतिनिधि मीना बुढाथोकीले सन् २०१७ मा इन्सेकले सङ्कलन गरेका मानव अधिकार हनन् र ज्यादतीका घटना प्रतिवेदन प्रस्तुत गरेकी थिइन् ।

जस अनुसार जिल्लामा महिलामाथि हुने यौन हिंसाका घटना गतवर्षको तुलनामा दोब्बर वृद्धि भएको देखिएको छ । प्रतिवेदन अनुसार सन २०१६ को तुलनामा बलात्कार, बलात्कार प्रयास तथा यौन दुर्व्यवहारका घटना दोब्बर वृद्धि भएका हुन् । गत वर्ष जिल्लामा आठ ओटा यौन हिंसाका घटना भएकोमा यस वर्ष बढेर १६ पुगेको छ ।

यस्तै बाल अधिकार अन्तर्गत यौन दुर्व्यवहारका चार ओटा घटना सङ्कलन गरिएको छ । इन्सेक प्रतिनिधि बुढाथोकीले पछिल्लो पटक आएका बलात्कारका थप २ घटना प्रतिवेदनमा समेट्न वाँकी रहेको बताइन् । यसमा इन्सेकले यस वर्ष जिल्लामा मानव अधिकार उल्लङ्घन तथा ज्यादतीका ४२ ओटा घटना सार्वजनिक गरिएको छ ।

जसअनुसार महिला हिंसाका ११ र बहुविवाहका तीन ओटा घटना छन् ।  यस्तै सम्पत्ति तथा संरचना क्षतिका दुई, गिरफ्तारीका पाँच, धम्की तथा कुटपिटको एक र हत्याको एउटा घटना इन्सेकले सार्वजनिक गरेको छ ।

मुगु जिल्ला प्रतिनिधि जीवन सेजुवालका अनुसार मङ्सिर २९ गते गमगढी बजारमा पूर्व समीक्षा कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ ।

कार्यक्रममा मानव अधिकार हनन् र ज्यादतीका २१ ओटा घटना सरोकारवालाबिच प्रस्तुत गरिएको थियो । जसमध्ये राज्य पक्षबाट कुटपिटका घटना दुई, राजनीतिक दलबाट कुटपिटका १०, महिला अधिकार तथा घरेलु हिंसाका आठ र राजनीतिक अधिकारसम्बन्धी एउटा घटना रहेका छन् ।

प्रस्तुत गरिएका घटना यर्थात रहेका र मानव अधिकार वर्ष पुस्तकमा समेटिनु पर्ने र धेरै घटना ग्रामीण क्षेत्रमा हुने भएकाले सबै घटनालाई समावेश गर्न नेकपा एमालेका अध्यक्ष धर्म बहादुर शाहीले सुझाव दिए ।

सङ्कलन गरिएका घटना सत्य तथ्य हुनु पर्ने नागरिक समाजका अगुवा ज्ञानेन्द्र शाहीले बताए । पीडितले न्याय पाउन सहयोगीका रूपमा मानव अधिकार वर्ष पुस्तक रहेको नेपाल पत्रकार महासङ्घका सभापति नृपेन्द्र मल्लले बताए ।

इन्सेक कार्यालय, नेपालगञ्ज