इन्सेक गतिविधिहरू

अनौपचारिक क्षेत्र सेवा केन्द्र (इन्सेक) द्वारा ०७३ पुस १३ र १४ गते धुलिखेलमा आयोजित मानव अधिकार रक्षकहरूको राष्ट्रिय भेला मानव अधिकार रक्षकहरूको अधिकार संरक्षण गर्न ऐन बनाइ लागु गर्नुपर्नेलगायत सात बुँदे घोषणापत्र जारी गर्दै सम्पन्न भएको छ ।

मानव अधिकार रक्षकहरूको सुरक्षाका आवश्यक संयन्त्रसहित विशेष व्यवस्था गर्न र मानव अधिकार आयोगद्वारा जारी गरिएको मानव अधिकार रक्षकहरूसम्बन्धी मार्ग निर्देशिका-२०६९ लाई अक्षरश लागु गर्न भेलाले माग गरेको छ । नेपाल पक्ष राष्ट्र भएका अन्तर्राष्ट्रिय सन्धि अनुसारको राष्ट्रिय कानुन र संयन्त्रको निर्माण र कार्यान्वयनका लागि विशेष आग्रह गर्दै नेपाल पक्ष राष्ट्र हुन बाँकी सन्धिहरूको यथाशीघ्र चाँडो अनुमोदनका लागि भेलाले माग गरेको छ । भेलाले शान्ति सम्झौताले परिकल्पना गरेका सङ्क्रमणकालीन न्यायसँग सम्बन्धित संयन्त्रले प्रभावकारी काम गर्न नसकेकोप्रति चिन्ता जाहेर गरेको छ ।

भेलाले राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगबाट भएका सिफारिसहरूको पूर्ण कार्यान्वयन गर्न र सिमान्तकृत अवस्थामा बाँच्न बाध्य दलित, आदिवासी, मधेसी, मुस्लिम, कमैया, कमलरी, कर्णाली क्षेत्र, महिला, बालबालिका, यौनिक तथा लैङ्गिक अल्पसङ्ख्यक, ज्येष्ठ नागरिक, अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूको विकासको संरक्षण र सहभागिताको अधिकारलाई सुनिश्चित गर्न सरकारसँग माग गरेको छ ।

राज्यका श्रोत-साधनको बाँडफाँडमा असमानता, आर्थिक विकास नहुनु र गरिवी भएको देखिँदा त्यसको उन्मूलनका लागि विकासमा मानव अधिकारमुखी पद्वती, नीति-निर्माण र कार्यान्वयन तहमा लागु गर्न भेलाले माग गरेको छ ।

राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगका सदस्य गोविन्द शर्मा पौडेलले उद्घाटन गर्दै भेलामा मानव अधिकार रक्षकहरूले मानव अधिकार आयोगका काम कारबाहीको अनुगमन गर्न सुझाएका थिए । इन्सेकका अध्यक्ष सुबोधराज प्याकुरेलले उद्घाटन सत्रमा मानव अधिकार आयोगमा मानव अधिकार डेक्सको स्थापना र मानव अधिकार रक्षकहरूलाई परिचय-पत्र प्रदान गर्न सुझाएका थिए ।

भेलामा नेपाल प्रहरी मानव अधिकार शाखाका प्रमुख प्रहरी उपरिक्षक श्याम ज्ञवालीले मानव अधिकारको संरक्षण र सम्बर्द्धनमा नेपाल प्रहरी मानव अधिकार रक्षकहरूसँगै मिलेर काम गर्न तयार रहेको बताएका थिए ।

इन्सेक मध्यमाञ्चल क्षेत्रीय संयोजक कृष्ण गौतमले मानव अधिकार रक्षकहरूको सुरक्षाका लागि आपसी समन्वय र सहकार्य गर्न जोड दिए । समापन समारोहमा बोल्दै उनले काम गर्ने क्रममा हुने कमीकमजोरीबाट जोगिन आचार-संहिताको पूर्ण पालनामा जोड दिए । इन्सेक पूर्वाञ्चल क्षेत्रीय कार्यालयका संयोजक सोमराज थापाले काम गर्दा चुनौतीहरू मात्र नभएर अवसरहरू पनि आउने बताए ।

भेलाको समापन समारोहमा सहभागीका तर्फबाट उर्मिला यादवले मानव अधिकार रक्षकहरूको अधिकार बुझ्नका लागि भेला महत्वपूर्ण भएको बताइन् । सुदिप गौतमले लैङ्गिक अल्पसङ्ख्यक अधिकारका लागि लागिपरेका रक्षकहरूलाई पनि सँगै समेटर लैजान सुझाए । भेलाका सहभागीहरूलाई तीन समूहमा विभाजन गरेर काम गर्ने दौरानमा मानव अधिकार रक्षकहरूले भोग्नुपरेका समस्या, भूमिका र चुनौतीका विषयमा छलफल भएको थियो ।

भोजराज तिमल्सिना