इन्सेक गतिविधिहरू

अनौपचारिक क्षेत्र सेवा केन्द्र (इन्सेक) को आयोजनामा मानव अधिकार अभिलेखः घटना पहिचान, तथ्य सङ्कलन र प्रसारसम्बन्धी तालिम ०८१ भदौ २८ गतेबाट नेपालगञ्जमा सुरु भएको छ ।

उक्त कार्यक्रममा बोल्दै इन्सेकका अध्यक्ष डा. कुन्दन अर्यालले मानव अधिकारको संरक्षण, सम्वर्द्धन, अनुसन्धान, वकालत, सङ्घर्ष क्षेत्रमा काम गरिरहेको बताउनु भयो । मानव अधिकारको प्राथमिकता क्षेत्र व्यापक हुँदै गएको सन्दर्भमा मानव अधिकारका घटना देखिने र नदेखिने खालका हुने भएकाले नदेखिने घटनालाई सुक्ष्म तरिकाले खोज्नु पर्ने उहाँको भनाइ छ ।

इन्सेकका कार्यकारी निर्देशक विजयराज गौतमले बदलिँदो परिवेश अनुसार मानवको अधिकार पैरवी सवाल फेरबदल आएको उल्लेख गर्दै मानव अधिकार उल्लङ्घन तथा ज्यादतीका घटनाहरूले तथ्याङ्क सङ्कलन तथा अभिलेखीकरणमा जुट्न सुझाव दिनुभयो ।

कार्यकारी निर्देशक गौतमले इन्सेकको परम्परा र मानव अधिकार अभियानको वर्तमान कार्यदिशा सम्बन्धमा प्रस्ट पार्नुभयो । द्वन्द्वको समयमा मानव अधिकार अभियान सञ्चालन, मावन अधिकारमैत्री कानुन निर्माण, निर्वाचनको समयमा मतदाता शिक्षा, राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगको स्थापनामा इन्सेकको भूमिका उल्लेखनीय रहेको उहाँले बताउनु भयो । संयुक्त राष्ट्रसङ्घले राखेको १० वर्षको द्वन्द्व रिर्पोटमा इन्सेकलाई स्रोतको रूपमा उल्लेख गरिनुले संस्थाप्रतिको विश्वासनीयता उच्च रहेको उहाँले बताउनु भयो ।

सङ्क्रमणकालीन न्याय सम्बन्धी कानुन जारी भइसकेकोले सशस्त्र युद्धको समयका मृतक, बेपत्ता पारिएका व्यक्तिका परिवारजन, घाइते तथा पीडितहरूसँग इन्सेक जिल्ला प्रतिनिधिहरूको सम्पर्क तथा सूचना प्रवाह विषयमा यस पटकको तालिमलाई केन्द्रित गर्न लागिएको प्रलेख विभाग प्रमुख मदन पौडेलले बताउनु भयो ।

नेपाल मानव अधिकार वर्ष पुस्तकका लागि इन्सेक जिल्ला प्रतिनिधिहरूले घटना अभिलेखीकरणका क्रममा भोगेका समस्या र समाधानका उपाय विषयमा छलफल गरिएको थियो । जिल्ला प्रतिनिधिहरूले घटना अभिलेखीकरणका क्रममा प्रहरी, अदालत, सरोकारवालासँगको सहकार्य, पीडितले राहत सहयोगको अपेक्षा गर्ने गरेको समस्याको बारेमा छलफल गरिएको थियो ।

ध्रुबराज शर्मा