मकैसिङमा इन्सेकको सार्वजनिक सुनुवाई

गण्डकी गाउँपालिका-१ मकैसिङका भूकम्प पीडितले प्राविधिकको झन्झटिलो प्रक्रियाले निकै सास्ती खेप्नुपरेको गुनासो गरेका छन् ।

फागुन २६ गते अनौपचारिक क्षेत्र सेवा केन्द्र (इन्सेक) द्वारा गठन गरिएको मानव अधिकार सञ्जालको आयोजनामा भएको सार्वजनिक सुनुवाइ कार्यक्रममा सहभागी भूकम्प पीडितले प्राविधिकबाट निकै दुःख पाएको दुखेसो पोखेका हुन् ।

बनेका घरलाई पनि किस्ता सिफारिस नगर्ने गरेको उनीहरूको भनाइ छ । 'ऋण गरेर घर बनाइयो । किस्ता रकम पाइएको छैन ।'-वडा सदस्य मिनबहादुर सुनारले भने-'भूकम्पले ढलेको घरका व्यक्तिको लाभाग्राही सूचीमा नाम निक्लिएको छैन । अलिअलि चर्किएको घरको नाम निक्लिएको छ । हामी भूकम्प पीडितमै विभेद भयो ।'

इञ्जिनियरहरूले प्राविधिक समस्या देखाएर घर पास नगर्दा झनै समस्यामा परेको भूकम्प पीडितहरूको गुनासो छ । ढलेको घरलाई आंशिक क्षति भनेर आएको स्थानीय मिलन सुनारले गुनासो गरे ।

भूकम्पअघि छुट्टएिर बसेको परिवारको लाभाग्राही सूचीमा नाम समावेश नभएको मेनुका गुरूङले गुनासो गरिन् । कार्यक्रममा सहभागी भूमिहीनहरूले लालपुर्जा नहुँदा आफुहरू घर बनाउनबाट वञ्चित भएको बताए ।

'५० हजार पनि पाइएको छ । लालपुर्जा छैन अनि घर बनाउन पाएनौँ ।'-स्थानीय मञ्जु थापाले भनिन् । कार्यक्रमका धेरैजसो भूकम्प पीडितले लालपुर्जा नहुँदा आफूहरू घर निर्माण गर्नबाट वञ्चित भएको गुनासो गरेका थिए । घर बनाउन थालेको सात महिना हुँदासमेत दोस्रो किस्ता नपाएको सिर्जना गुरूङले गुनासो गरिन् ।

त्यस्तै एकल महिला कृष्णकुमारी बिकले लाभाग्राही सूचीमा नाम समावेश भए पनि घरमा एक्लो हुँदा घर बनाउन नसकेको गुनासो गरिन् । '५० हजार लिएँ । एक्लो मान्छे घर सुरू गरिहाल्ने आँट आएको छैन ।'-बिकले गुनासो गरिन् ।

मानव अधिकार सञ्जालका संयोजक यदु अधिकारीले भूमिहीन, सुकुमवासी र वास्तविक भूकम्प पीडितको छाना नभएसम्म आफूहरू त्यसका लागि लडिरहने बताए । प्राविधिकको समस्या समाधान गर्न पनि अधिकारीले सम्बन्धित निकायको ध्यानाकर्षण गराए ।

मानव अधिकार सञ्जालका सदस्य तथा अधिवक्ता रमेश अधिकारीले भूकम्प गएको तीन वर्षबितिसक्दा समेत पीडितहरूको समस्या उस्तै रहेको भन्दै चिन्ता जनाए ।

मकैसिङका ३ सय ३६ जना भूकम्प पीडितहरूले पहिलो किस्ताको ५० हजार रुपियाँ बुझेका छन् भने १ सय ५० जनाले दोस्रो किस्ता, ६४ जनाले तेस्रो किस्ता बुझेका वडा सदस्य मिनबहादुर सुनारले जानकारी दिए । त्यस्तै २२ जनालाई दोस्रो र १६ जनालाई तेस्रो किस्ताको रकम सिफारिस भएको उनले बताए । २६ जनाको घर भने निर्माणाधिन अवस्थामा रहेको उनको भनाइ छ ।

हरिराम उप्रेती