समाचारहरू

लघुवित्त संस्थाहरूले बनाएको समूहमा बसेपछि गरिबहरूलाई फाइदा पुग्छ भनेर सुन्नेहरू मध्ये धेरै जना लघुवित्त संस्थाकै कारण घरबारी बेचेर सडकमा आइपुगेका छन् ।

सिद्धलेक गाउँपालिका–४ की चमेली मगरले लघुवित्त संस्थामा लिएको ऋण तिर्न दुई रोपनी १२ आना जग्गा बेच्नु भयो तर अझै ऋण चुक्ता भएन ।

मगरले आफ्नो बारी बेचेर ऋण तिर्दा पनि घरमा ताला लगाइदिन्छु भन्दै घलुवित्त संस्थाका व्यक्तिहरू आएर ज्यादती गरेपछि मर्नु कि बाँच्नु भएको बताउनुभयो ।

त्यपछि घरमा पैसा उठाउन आउने लघुवित्तका कर्मचारीसँग लुकेर हिडिरहनु परेको उहाँको गुनासो छ ।

मुक्तिनाथ, छिमेकी, साधना डिप्रोस, निर्धन, गणपति लगायतको लघुवित्तिको समूहमा पालैपालो बस्नु भएका चमेली मगरको जिन्दगी लघुवित्तमा बस्न थालेपछि तनावग्रस्त भएको बताउनु हुन्छ ।

लघुवित्तका कर्मचारी आएपछि लुकेर बस्नु परेको, घर छाडेर हिड्नु परेकोर आफूलाई भेटेको दिनमा ऋण तिर्न नसक्ने भए झुण्डिीएर मरे पनि हुन्छ भनेर यातना दिएकोले यस्ता लघुवित्तका कर्मचारी र लघुवित्त दुबैलाई कारबाही गर्नुपर्ने मगरको भनाइ छ ।

समूहका सदस्यले १ लाख रुपैयाँ ऋण लिनु प¥यो भयो भने सुरुमै ब्याज र किस्ता हिसाब गरेर रकम असुल्न सुरु हुन्छ ।

जसले ऋण लिन्छ उसले १ लाख ऋण लिँदा करिब ८० हजार रुपैयाँ मात्र पाउने गरेको छ ।

एक किस्ता रकम, बिमा, सेवा शुल्क आदी भनेर लिइने रकम धेरैे हुने गरेको छ ।

ब्याजदर समेत समूहमा छलफल गर्दा तोकिएभन्दा बढी लिने गरेको र गाउँमा नव सामन्तको रूपमा आएको लघुवित्त पीडितहरूको जिल्ला सङ्घर्ष समितिका अध्यक्ष सुशीला भट्टराई श्रेष्ठले बताउनुभयो ।

लघुवित्तबाट ऋण लिएपछि कहिल्यै तिर्न नसकिने र किस्ता तिर्नु पर्ने दिन पैसा दिन नसकेपछि आर्थिक, मानिसिक रूपमा यातना दिएको पीडित सुजिता गुरुङको गुनासो छ ।

किस्ता तिर्न नसकेकेर आफू बाहिर निस्केपछि कर्मचारीलाई राती खोलाखोलै खेदेको उहाँले दुखेसो गर्नुभयो ।

सिद्धलेक गाउँपालिका बुङचुङकी सीतादेवी शाहीको अवस्था पनि उस्तै छ । उहाँका छिमेकी, साधना अधिकारी पनि  लघुवित्तमा आवद्ध हुनुहुनछ । गाउँमा पुगेका सबै लघुवित्तका  उहाँहरू सदस्य हुनुभएको छ ।

ऋण लिएपछि पैसा तिर्दा तिर्दा, भैसी, बाख्रा विक्रि गरेर तिर्दा समेत नसकेपछि दुई रोपनी जग्गा बेचेर लघुवित्तमा ऋण तिरेको साधना अधिकारी ।

ऋण तिर्न नसकेपछि घरमा बस्न समेत नपाउने अवस्था आएपछि लघुवित्त पीडितहरूले ०७९ साउन १० गते सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी ध्रुबप्रसाद कोइराला मार्फत् जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा ज्ञापनपत्र बुझाएका छन् ।

ऋण तिर्न नसकेको दिन ऋणीलाई डोरी दिएर मरे पनि हुन्छ भनेर मर्न उक्साउने गरेकोले महिलाहरू आत्महत्या गर्ने अवस्थामा पुगेको सङ्घर्ष समितिका राष्ट्रिय अध्यक्ष नानीराम ज्ञावाली बताउनुहुनछ ।

ज्वालामूखी गाउँपालिका मैदीका हिरा परियारलाई मिरमिरे लघुवित्तका कर्मचारीले यस्ता त बाँचेको भन्दा मरेको बेश भनेर भन्ने गरेको ज्ञावालीले बताउनुभयो ।

५० हजार रुपैयाँ ऋण लिएपछि कहिल्यै तिरेर नसकिने र आफूले गरेको बचत समेत फिर्ता नदिने गरेको बचतकर्ताको भनाई छ ।

नेत्रावती डबजोङ कटुन्जे सुनारगाउँका किसान विक.को घरमा डिप्रोस वित्तिय संस्थाले ताला लगाएको छ ।

गाइबस्तु बेचेरप नि ऋण चुक्ता नभएपछि घरबाहिर मानिस निकालेर तला लगाइएकोले परिवार नै बिस्थापित भएको सोही स्थानका लिला विकले बताउनुभयो ।

निलकण्ठ नगरपालिका–९ मा साइला श्रेष्ठ सहित दई परिवारको घरमा डिप्रोस लघुवित्तले ताला लगाएपछि परिवार विस्थापित भएको छ ।

समस्या नै समस्या भएकोले पीडितहरू माथिको ज्यादती बन्द गर्नु पर्ने, लघुवित्तको ऋण मिनाहा, बिना ब्याजको ऋण सरकारले दिनु पर्ने, यस किसिमका वित्तिय संस्थाहरू खारेज गर्नु पर्ने, आवस्यकता र क्षमताको आधारमा ऋण दिनु पर्ने भन्दै पीडितहरू एकजुट भएको जिल्ला सङ्घर्ष समितिका सुशीला भट्टराई श्रेष्ठले बताउनुभयो ।

राष्ट्रको नियम अनुसारएक जना व्यक्ति बढीमा दुई ओटा लघुवित्तमा मात्र बस्न पाउनेमा यहाँ ७÷८ ओटामा बसेर बिचल्ली भएको पाइएको सङ्घर्ष समितिले जनाएको छ ।

धादिङ जिल्लामा मात्र २० भन्दा बढी लघुवित्तले महिलाहरूमार्फत समूह बनाएर ऋण लगानी समेत गर्ने गरेको छ ।

हप्ते बैठक भनेर बैठक राखी बचत समेत सङ्कलन गर्ने लघुवित्तहरूले बचत पासबुक समेत नदिएको गुनासो उनिहरूको छ ।

कानुन विपरीत वित्तिय संस्थाहरूले कुनै काम गरेको उजुरी आए तत्काल कारबाही गरिने सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी कोइरालाले ज्ञापनपत्र बुझ्दै बताउनुभयो ।

सीताराम अधिकारी