समाचारहरू

धानखेतीमा राते रोग लागेका कारण धानबाली बिग्रिएर भोकमारीको अवस्था सृजना हुन लागेको मालिकार्जुन गाउँपालिका–६ बाँकुका कृषकहरुले गुनासो गर्नु भएको छ ।

मालिकार्जुन गाउँपालिका–६ बाँकुका मोहनसिंह महराले धान बालीमा राते रोग लागेपछि कृषि प्राविधिकहरुसँग जानकारी लिन प्रयास गरिएको भएपनि कृषि प्राविधिकहरु गाउँमा नआउँदा धानबाली नष्ट हुन पुगेको गुनासो गर्नु भयो ।

‘कृषि प्राविधिकको सल्लाह लिएर उपचार गर्न पाएको भए धानमा लागेको रोग निको हुन्थ्यो होला’ उहाँले भन्नु भयो । तर, प्राविधिक समय मै नपाउँदा यस वर्षको धान खेतीमा लगाएको मेहनत त्यसै खेर जाने भएको छ ।’

बाला लाग्नु पर्ने धानमा रोग लागेपछि यहाँका किसान चिन्तित छन् । जिल्लाकै सबै भन्दा बढि धान उत्पादन हुने क्षेत्र मालिकार्जुन गाउँपालिकाको बाँकु सेरामा लगाएको धानमा रोग लागेपछि कृषहरु चिन्चित भएका हुन् ।

तराई मधेशको जस्तो धान उत्पादन हुने यस क्षेत्रमा लगाइएको धानमा रोग लागेपछि यो वर्ष भोकमरी हुने चिन्ताले किसानहरु चिन्तित भएकाछन् ।

रोग लागेर बोट नसप्प्रने र बाला नलाग्ने भएपछि उत्पादन घट्ने निश्चित भएको अर्का किसान हिरा पालले गुनासो गर्नु भयो ।

उहाँले भन्नु भयो– ‘ खेतबारीमा लगाएको धानबालीमा रोग लाग्दा कृषि प्राविधिक पाएनौँ । प्राविधिक पठाउन माग गर्दा पनि समय मै नपठाएको कारण धानबाली पूरै विग्रियो ।

माटोको परीक्षण नगरिकनै परम्परागत धानको बीउ लगाउने गरेको र मल र सिचाइको अभाव तथा कृषि प्राविधिकहरुको व्यवस्था नभएका कारण आफूहरुले यस्तो समस्या भोग्नु परेको स्थानीय कृषक रतनसिंह महरले गुनासो गर्नु भयो ।

उहाँले भन्नु भयो– ‘यो वर्ष यस्तै अवस्था रहने हो भने धानै नफल्ने स्थिति छ । बाला लाग्नु पर्ने बेला बोट तलदेखि माथिसम्म सुकेको छ । कृषि प्राविधिक अहिलेसम्म आउनु भएको छैन् । मुख्यबाली धानमा नोक्सान भएको छ । यहाँका फाँटहरुमा धान मात्रै रोपाई गरिने भएकोले धानमा रोग लागेर नष्ट भएपछि भोकामारी हुने अधिक सम्भावना रहेको छ ।’

मालिकार्जुन गाउँपालिकाका कृषि शाखा प्रमुख रमेश जोशीले किसानले समय मै जानकारी नगराउँदा धानबालीमा धेरै क्षति भएको बताउनु भयो ।

उहाँले भन्नु भयो– ‘हामीले प्राविधिकलाई स्थलगत अध्ययनका लागि पठाएका छाँै । बाकु क्षेत्रमा बढि क्षति भएको छ । धानमा मलको कमीले यो समस्या आएको हो । अहिले बाला लागिसकेका कारण औषधि हालेर पनि निको हुने सम्भावना छैन् । केही ठाउँमा औषधि गरेपछि ठिक पनि भएको छ । तर, बढि फैलिएको क्षेत्रमा समस्या नै छ । हामी कहाँ प्राविधिकको पनि अभाव रहको छ ।’

आठ ओटा वडा रहेको यस गाउँपालिकामा पाँच जना मात्र कृषि प्राविधिकहरू रहेको गाउँपालिका कृषि शाखा प्रमुख जोशीको भनाई छ । प्रयाप्त प्राविधिकहरूको अभावमा गाउँ गाउँमा कृषि प्राविधिकहरू पठाउन नसकिएको उहाँले बताउनु भयो ।

कृषकले लगाएको बालीमा रोग लाग्दा समेत कृषि प्राविधिकको सल्लाह नपाउँदा यो वर्ष यहाँका किसान समस्यामा परेको मालिकार्जुन गाउँपालिका–६ का वडाध्यक्ष गोकर्णसिंह धामीले बताउनु भयो ।

उहाँले भन्नु भयो– ‘यो क्षेत्रमा समय मै मल र बीउ नपाउने अवस्था छ । अहिलेसम्म परम्परागत बीउबाटै खेती हुँदै गरिएको छ । यसमा सुधार गर्न आवश्यक छ ।’

गाउँपालिका अध्यक्ष हिरासिह धामीले किसानले धानबालीमा रोग लागेको सूचना समय मै नगराउँदा बाली बिग्रिएको भएपनि आगामी दिनमा हरेक वडामा कृषि प्राविधिक राख्ने गरी तयारी भइरहेको बताउनु भयो ।

नरेन्द्रसिह कार्की