मन्त्रिपरिषदद्वारा सामाजिक सञ्जाल सञ्चालन निर्देशिका पारित

मन्त्रिपरिषद्को ०८० कात्तिक २३ गते बसेको बैठकले सामाजिक सञ्जाल सञ्चालन निर्देशिका, २०८० पारित गरेको छ । मन्त्रिपरिषदद्वारा पारित निर्देशिकाले हाल सञ्चालनमा रहेका सामाजिक सञ्जाल नेपालमा सञ्चालन हुन तीन महिनाभित्र सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालयमा अनिवार्य रूपमा दर्ता गर्नु पर्ने व्यवस्था गरेको छ भने सामाजिक सञ्जाल प्रयोगकर्ताले गर्न नहुने १९ ओटा बुँदा समेत समेटिएको छ ।

निर्देशिकामा सामाजिक सञ्जालमार्फत बालश्रम, मानव बेचबिखन, बहुविवाह, बालविवाह जस्ता क्रियाकलाप गर्न प्रोत्साहित हुने पोष्ट गर्न र सेयर गर्न नहुने उल्लेख छ भने डिजिटल माध्यमको प्रयोगबाट कुनै पनि व्यक्तिको तस्वीर विकृत रूपले परिमार्जन गरी प्रकाशन वा प्रसारण गर्न नपाउने उल्लेख छ ।

त्यसैगरी निर्देशिकामा बालबालिकालाई हानी पुर्‍याउने सामग्री तथा बालयौन शोषण, यौन दुर्व्यवहार, देह व्यापार जस्ता निषेधित क्रियाकलापलाई प्रोत्साहन गर्न, मित्थ्या सूचना, भ्रामक सूचना, दुष्प्रचार, सूचना तोडमरोड प्रकाशन वा प्रसारण गर्न, अश्लील शब्द, तस्वीर, भिडियो, अडियो एनिमेसन प्रसारण, प्रकाशन, टिप्पणी गर्न र डिजिटल माध्यमको प्रयोगबाट कुनै व्यक्तिको तस्वीर विकृत रूपले परिमार्जन गरी प्रकाशन वा प्रसारण गर्न समेत नपाउने उल्लेख छ ।

त्यस्तै निर्देशिकाले बेनामे वा छद्मभेषी पहिचान (फेक आइडी) मार्फत विषयवस्तु (कन्टेन्ट) उत्पादन गरी सेयर गर्ने वा अरुको विषयवस्तु (कन्टेन्ट) सेयर गर्ने वा टिप्पणी (कमेन्ट) व्यक्त गर्न वा कल गर्न, कुनै समुदाय, जातजाति, लिङ्ग, धर्म, उमेर, वर्ण, वर्ग, पेशा, सम्प्रदाय, वैवाहिक अवस्था, पारिवारिक अवस्था, शारीरिक तथा मानसिक अवस्था, उत्पत्ति, यौनिक अल्पसङ्ख्यक, भाषाभाषी तथा कानुनले संरक्षण गरेका अन्य समूह वा वर्गलाई लक्षित गरी घृणा फैलाउने, सामाजिक सद्भाव र सहिष्णुतामा आँच आउने प्रकृतिका अभिव्यक्ति दर्शाउने शब्द, श्रव्य दृश्य, तस्वीर सेयर गर्ने एवम् ट्रोल बनाइ प्रकाशन र प्रसारण गर्न, अरुलाई होच्याउने नियतले अपमानजनक शब्द, श्रव्यदृश्य, तस्वीर, ट्रोल बनाइ घृणायुक्त अभिव्यक्ति, गाली बेइज्जती गर्न, हेट स्पीच वा हेट स्पीच मानिने कार्य गर्न बन्देज समेत लगाएको छ ।

त्यसैगरी निर्देशिकाले बेनामे वा छद्मभेषी पहिचान (फेक आइडी) मार्फत विषयवस्तु (कन्टेन्ट) उत्पादन गरी सेयर गर्ने वा अरूको विषयवस्तु (कन्टेन्ट) सेयर गर्ने वा टिप्पणी (कमेन्ट) व्यक्त गर्न वा कल गर्न, आतङ्कवादसम्बन्धी विषयवस्तुको प्रकाशन वा प्रसारण गर्न, सामाजिक सञ्जाल प्रयोग गरी कसैको आइडी तथा सूचना ह्याक गर्न र आतङ्कवादसम्बन्धी विषयवस्तुको प्रकाशन वा प्रसारण गर्न रोक समेत लगाएको छ ।


विमल पौडेल