समाचारहरू

नीलकण्ठ नगरपालिकाबाट नगरपालिका कार्यालयबाट सात किलोमिटरको दुरीमा रहेको तीनघरे गाउँका दलित समूदायका बालबालिका गरिबीका कारण भोकै विद्यालय जानु बाध्य छन् भने लगाउने लुगा अभावले च्यातिएको लुगामा गुजारा गरिरहेका छन् ।

नीलकण्ठ नगरपालिकाले निशुल्क शिक्षाको घोषणा गरेर कार्यान्वयन गरेको छ । गरिबीहरूका लागि धेरै योजनाहरू लयाएको छ । दलित समूदायबाट नीलकण्ठ नगरपालिकाको बजेट निर्माण गर्ने स्थानमा उपप्रमुख दिपक विश्वकर्मा हुनुहुन्छ । नगर प्रमुख भिम प्रसाद ढुङ्गाना पञ्चायतकालमा प्रधानपञ्च भएदेखि राजनीति गर्दै दोश्रो कार्यकालमा नगर प्रमुख हुनुहुन्छ ।

तर नीलकण्ठ नगरपालिका वडा नम्बर २ तीनघरे, तारे होटल समेत भएको सदरमुकामबाट सात किलोमिछरको दुरीमा भए पनि तीनघरेका दलित समूदायका बालबालिका एक छाक खानका लागि गाउँचार्दै हिड्नुपर्ने बाध्यता छ ।

सरकारको ठूला योजना र स्थानीय सरकारले ब्याख्या गरेको निःशुल्क शिक्षा भनिए पनि यहाँका बालबालिकाहरूको तस्वीर हेर्दा सो पुरा हुन नसकेको देखिन्छ ।

तीनघरेको अन्नपूर्ण आधारभुत विद्यालयमा सरकारले प्रति विद्यार्थी १५ रुपियाँको दरले दिने खाजा खर्चले दिउँसो १ बजे खाजा खाने व्यवस्था भएकोले खाजाकै आशामा भए पनि सो समूदायका बालबालिका विद्यालय भने जाने गरेका छन् ।

सरकारले दिएको खाजाको १५ रुपैयाँले नपुग्ने भए पनि कहिलेकाँही आफ्नो खर्च कटाएर भए पनि शिक्षकहरूले  विद्यार्थीहरूलाई मासु समेत खुवाउने गरेको छन् ।

यसैबीच नियमित खाजाको समयमा जस्तै खाजा खाने समयमा विद्यालय पुगेका चार जना विद्यार्थीको अवस्था भने फरक छ ।

कक्षा १ का ६ वर्षीय  रामशरण मिजार र उनका दाई ७ वर्षीय  राजेन्द्र मिजार अरु विद्यार्थीभन्दा छुट्टै बस्नु पर्ने बाध्यता छ । घुँडामा च्यातिएको पाइन्ट, एक जना शिक्षकले दिएको टिसर्ट, खाली खुट्टामा विद्यालयमा उपस्थित हुन्छन् ।

सबै जसो विद्यार्थी विद्यालय पोशाका भए पनि उनिहरु दाजुभाइ विद्यालय पोशाकमा जान सक्दैनन् । उनीहरूको बाध्यता त्यहि एउटा पोशाक राती सुतेको बेला पनि लगाउनु पर्ने रहेको छ ।  रामशरण र राजेन्द्र मात्र होइन उनिहरुका दिदी ९ वर्षीया पार्वती मिजार पनि सोही विद्यालयमा कक्षा ४ मा अध्ययन गर्नुहुन्छ । मिजार परिवार नुवाकोटको तारुकाबाट तीनघरे आएर बसेको र यहाँ जग्गाजमीन समेत नहुँदा ज्याला मजदुरी गरेर परिवार पाल्दै आएका छ ।

दुई वर्षअघि उनिहरूका बाबु राजकुमार मिजारले गरिबीका कारण झुण्डीएर आत्महत्या गरे ।  तीन महिनाअघि उनिहरूको आमा जुठी मिजार परिवार पाल्न नसकेपछि बालबालिकालाई बचाउने उपाय खोज्दै कुबेत पुगेको र बालबालिकाहरू मामा घरको ७५ वर्षीया हजुरआमाकोमा छाडेर गएपछि उनिहरू बिचल्लीमा परेका छन् ।

नीलकण्ठ नगरपालिकाले केही समय अघि विद्यालय बाहिर भएका बालबालकालाई विद्यालयमा आउन पोशाक झोला दियो । यो परिवारको तीनजनाले त्यो पनि पाउन सकेनन् । किनकि उनिहरू खानेकुरा खोज्दै गाउँतिर पुगेका थिए । सायद त्यसदिन उनिहरूले गाउँका मानिस नगरपालिकाले दिने भनेको बच्चाको झोला लिन गएपछि यि तीनजना बालबालिका भोकै परे ।
बिहान उठेपछि धेरैजसो दिन ज्यालागरेर हजुरआमाले पकाएको खाना खाने तीनैजना बालबालिकाहरू कहिलेकाँही भोकै विद्यालय आउने गरेको शीक्षक राजेन्द्रले नेपाल इन्सेक अनलाइनलाई बताउनुभयो ।

बिहान उठेपछि घरमा खानेकुरा नभएको दिनमा उनिहरू गाउँ चार्न निस्कन्छन् । गाउँलेले दया गरेर दिए खाने गर्छन् नदिए भोकै विद्यालय पुग्छन् । दिउँसोको विद्यालयको खाजा खानेसमय कुरेर निन्याउरो मुख लगाएर बसिरहन्छन् । खाजा खाएपछि बल्ल उनिहरूको अनुहार उज्यालो देखिन्छ ।
तीनघरेको सो विद्यालयमा उनिहरूजस्ता सात जना बालबालिका छन् जो खाजा खानका लागि विद्यालय आउँछन् । विद्यालय पोशाक र स्टेशनरी समेत नभएपछि उनिहरूको लागि निशुल्क शिक्षाको कार्यक्रमले बेवास्ता गरेको जस्तो महसुस गरेका छन् ।

कक्षा ५ सम्मको पढाइहुने अन्नपूर्ण आधारभुत विद्यालयमा ६६ जना विद्यार्थी रहेकोमा ५० जना दलित विद्यार्थीमात्र रहेको विद्यालयका प्रधानाध्यापक उर्मिला तिमल्सीनाले बताउनुभयो ।

उनिहरू अत्यन्त गरिब परिवारका बालबालिकामात्र भएकोले सामान्य जिवन यापनका लागि समेत कठिन रहेको छ । विद्यालय पोशाक, विद्यार्थीलाई खाजा त उनिहरूले धान्ने सकेका छैनन् ।
भोटमाग्ने बेला सबै राजनीतिक दल र उम्मेदवारहरु पुगे पनि गरिबी र दुखको मलम लगाउन भने कोही आएका छैनन् । भोटमाग्न आउँदा मासुभात दिन्छन् । एक छाक खायो भोट दियो सकियो । त्यपछि गाउँबासीका लागि विद्यालय भवन यति हो । गाउँबासीको आम्दानी हुने र जिवन परिवर्तन हुने कार्यक्रम गाउँबासीका लागि नआएको एक जना अभिभावकले विद्यालयमा पुगेर इन्सेक प्रतिनिधिलाई बताउनुभयो ।

सीताराम अधिकारी