भूकम्पले भत्केको विद्यालय अझै बनेन

०७२ सालको विनाशकारी भूकम्पका कारण ध्वस्त उत्तरगया गाउँपालिका–१ तिरुगाउँ स्थित तिरु आधारभूत विद्यालयमा भवन अभावले विद्यार्थी एकै ठाउँमा राखेर पढाइन्छ ।

सो विद्यालयमा ५६ जना विद्यार्थी भर्ना भएको र ४६ जना विद्यार्थी नियमित छन् भने चार जना शिक्षक रहेको विद्यालयका प्रधानाध्यापक पोखरीप्रपाद भट्टराइले बताउनुभयो ।

भूकम्पका कारण जीर्ण विद्यालय भवन अझै निर्माण नभएको कारण नजिकै रहेको अस्थाई सिकाई केन्द्रको एक कोठामा विद्यालयभरका सबै विद्यार्थी राखेर पढाउने गरेको भट्टराइले बताउनुभयो ।

अहिले सिकाइ केन्द्र पनि भत्काएर नयाँ भवन निर्माण सुरु गरेपछि नजिकैको एकीकृत बस्तीमा पढाउन थालिएको प्रधानाध्यापक भट्टराइले जानकारी दिनुभयो । राष्ट्रपति शैक्षिक सुधार कार्यक्रममार्फत भवन निर्माण गर्नका लागि अस्थायी सिकाइ केन्द्र भत्काएको र त्यहाँ पनि समयमा जग बनाउन स्क्याभेटर र कामदार नपाएर ढिलाइ भएको उहाँले भन्नुभयो ।

तिरु गाउँमा १ सय ३१ घरपरिवार थिए । भूकम्पका कारण बिस्थापित भएकाहरू फर्कने क्रममा छन् । भूकम्पका कारण भत्केका बस्ती एकीकृत बस्ती निर्माण भएको छ । यस अघि यहाँका बिस्थापितहरू भूकम्पका कारण ढलेपछि धेरैले गाउँ छाडेर नुवाकोटको बट्टार, बोगटीटारगायतका ठाउँमा बस्दै आएका थिए । अहिले अधिकास गाउँमा फर्केका छन् । तर बालबालिका पढ्ने विद्यालय भवन निर्माण समयमा नबन्दा समस्या भएको शिक्षिका शिला तामाङले जानकारी दिनुभयो ।

लेकको ठाउँ भएकोले हिउँ वा पानी परेपनि चिसो हुने र विद्यालय बन्द गर्नुपर्ने हुन्छ । विद्यालय भवन चाँढै निर्माण नभएर पढाइ प्रभावित भएको शिक्षिका तामाङले बताउनुभयो ।

विद्यार्थीहरूलाई एकै कोठामा राखेर पढाउँदा गुणस्तरीय पढाइ हुन नसकेको र विद्यालय भवन पुननिर्माणमा पनि धेरै ढिलाइ भएको स्थानीय तिरुका अभिभावक लाक्पा तामाङको भनाई छ ।

‘सात वर्षअघि भत्केको विद्यालय अहिलेसम्म निर्माण भएन कहिले हाम्रा बालबालिकाले सुरक्षित विद्यालयमा राम्ररी पढ्न पाउने' उहाँले भन्नुभयो ।

भूकम्पका कारण बिस्थापित भएका १ सय २० परिवारको आवासका लागि तिरु एकीकृत बस्ती भने निर्माण सम्पन्न भइसकेको छ ।

भूकम्पका कारण पूरै गाउँ जोखिम बस्तीमा विद्यालय भवन बनाउन ढिलाइ भएको तिरु आधारभूत विद्यालयका शिक्षक सुकु तामाङले जानकारी दिनुभयो । न बस्ती स्थानान्तरण हुन सक्यो न विद्यालय नै स्थानान्तरण भयो भवन निर्माणमा ढिलाइ हुँदा विद्यार्थीको भविष्य अन्यौलमा परेको तामाङको भनाई छ ।

त्यसै गरी भूकम्पका कारण भत्केको मैलुङ्ग, गोगनेका विद्यालयहरू पनि पुनर्निर्माण नभएकाले समस्या परेको स्थानीय गोगनेका आशा लामाले बताउनुभयो । मैलुङ्गमा धेरै बालबालिकाहरू भए पनि गाउँमा नजिक विद्यालय नभएको कारण घण्टौँ टाढा धाउनु पर्ने उहाँले भन्नुभयो ।

जिल्लामा हाल विद्यालय भवन निर्माण सम्बन्धमा कुनै कार्यक्रम नभएकोले बाँकी विद्यालय कुन कुन छन् थाहा नभएको शिक्षा समन्वय इकाइका प्रमुख रमाकान्त अर्यालले बताउनुभयो । नेपाल राष्ट्रिय आधारभुत विद्यालय, नवविजयी महेन्द्र मावि चीन सरकारको सहयोगमा निर्माण सुरु भएको उहाँले भन्नुभयो ।

तिरु आवि पनि चाँढै निर्माण हुने प्रमुख अर्यालले जानकारी दिनुभयो ।

Photo_079-12-5_Rasuwa


हेमनाथ खतिवडा