भवन अपाङ्गमैत्री नभएकाले अपाङ्गता भएकाको जेल जीवन कष्टकर

क्षेत्रीय कारागार भीमफेदी, मकवानपुर अपाङ्गमैत्री नभएकाले अपाङ्गता भएका बन्दी विवेक खड्काले कष्टकर जेल जीवन बिताइरहेका छन् ।

हिँड्न नसक्ने भएकाले उनी शौचालयमा समेत जान सक्तैनन् । आफ्नो कोठामा सुत्ने बन्दी साथीलाई अनुनय विनय गरेर मात्रै शौचालय जाने गरेको उनले बताए । लागु औषधको कारोवारमा जेल परेका हेटौँडा हटियाका खड्का तीन महिनादेखि भीमफेदी कारागारमा छन् ।

अर्का बन्दी अर्मान अन्सारी पनि अपाङ्गता भएका छन् । साथीहरूको सहयोगमा उनी पनि शौचालय जाने आउने गर्छन् । अर्का असक्त छन् वीरबहादुर थोकर, उनी पनि जेलमा यताउती घुमफिर गर्न सक्ने अवस्थामा छैनन् । अरुकै साहारामा हिँड्डुल गर्ने गरेको उनले बताए ।

क्षेत्रीय कारागार भीमफेदीको भवन र शौचालयहरू अपाङ्गमैत्री नभएकाले अपाङ्गता भएका बन्दीहरूलाई कोठा भित्र बाहिर गर्न र शौचालय जान पनि कठिनाइ छ । 'जेलको भवन र शौचालय अपाङ्गमैत्री नभएकाले अपाङ्गता भएका बन्दीहरूलाई जेल जीवन अन्य बन्दीहरूको भन्दा थप कष्टकर बन्न पुगेको छ ।'-जेलर चिरञ्जिवी थापाले भने-'जेल पनि अपाङ्गमैत्री बनाउनु पर्छ । अहिले भीमफेदीमा बनेको अर्को भवन पनि अपाङ्गमैत्री छैन ।'

भीमफेदी कारगारको भवन एवम् प्रवेशद्वार नै अपाङ्गमैत्री नभएकाले अपाङ्गता भएकाहरूलाई मुलगेटबाट बोकेर जेल भित्रको कोठामा पुर्‍याएर राखिन्छ । जेलर थापाका अनुसार भीमफेदी कारागारमा १२ जना बन्दीहरु अपाङ्गता भएका छन् ।

विभिन्न अपराधमा संलग्न भएको आरोपमा जेल परेपछि उनीहरू अरुकै भरमा शौचालय जाने र यताउता गर्ने गरेका छन् । 'कम्तीमा पनि बन्दीहरू बस्ने भवनको तल्लो भाग र शौचालय अपाङ्गमैत्री भएमा अपाङ्गता भएकाहरूलाई जेल जीवन अलि सहज हुने थियो ।'-जेलका चौकिदार सञ्जोग जोशीले भने-'मुलुकमा राजनीतिक रूपमा धेरै किसिमका परिवर्तन आएपनि प्राविधिकहरूको दिमागलाई परिवर्तनले छुन सकेको छैन ।'


प्रताप विष्ट