समाचारहरू

०७९ कात्तिक २३ गते आएको भूकम्पका कारण विस्थापित भएका पुर्बिचौकी गाउँपालिका–५ सिमबाटाका भूकम्प पीडितहरुको पुनर्स्थापना हुन सकेको छैन् । भूकम्प पीडितहरुको पुनर्स्थापना हुन नसक्दा उहाँहरुले सास्ती खेप्दै आउनु भएको छ ।

भूकम्पका कारण पुर्विचौकी–५ का ७० वर्षीय मन्जीते साउदको घरमा क्षति पुगेका कारण अहिले उहाँको परिवार त्रिपाल मुनी जिवन विताउन बाध्य छन् ।

भूकक्प पीडित मन्जी साउदले भन्नु भयो– ‘चिसोले गर्दा लहरे खोकीले सास फेर्न समेत अप्ठेरो भएको छ  । त्रिपालबाट चुहिने शितले ओडने ओछ्याउने कपडा भिजाउने गरेको छ । हिउ जम्ने लेकमा त्रिपाल मुनि सुत्नु पर्दा २० वर्ष पुरानो दम रोग बल्झी रहेको छ । केहि दिन बाच्ने रहर भए पनि चिसोल मरीन्छकी भन्ने डर उत्पन्न भएको छ ।’

अत्याधिक चिसोका कारण न्यानो हुने आसले यहाँका आठ परिवारका ३४ जना एकै त्रिपाल मुनि सुत्ने गरेका छन ।

गर्भवती रम्भा साउदलाई गर्भमा रहेको शिशुलाई जोगाउने चिन्ता छ । त्रिपालमूनि सुत्दा रुघाखोकीले च्यापेपछि चार पटक उपचारका लागि चौखुट्टे स्वास्थ्य चौकीमा समेत पुग्नु भएको छ । तर, त्रिमालमूनिको बसाईले उहाँ र उहाँको गर्भमा रहेको बच्चाको जिवन नै जोखिममा रहेको छ ।

उहाँले भन्नु भयो– ‘पेट ओसिलो हुने, ढाँड दुख्ने, टाँउको दुख्ने तथा खानपानमा स्वाद नआउने गरेको छ । पेटमा हुकिदै गरेको बच्चाको समेत ज्यान खोजिममा छ । सरकारले आफूहरुको व्यवस्थापन नगर्दा यस्तो दुख सहनु परेको छ ।’

भूकम्पका सानाठुला पराकम्पन आइरहेकाले चर्किएको घरभित्र पुर्बिचौकी गाउँपालिका—५ उत्तरकाँडाका अधिकांश परीवार बस्न सकेका छैनन् । त्रिपालमूनी आगो बाल्न नमिल्ने भएकाले जमिनमूनीबाट आउने चिसो र त्रिपालबाट चुहिने सितले गर्भवती, बालबालिका, ज्येष्ठ नागरीक र दिर्घरोगीलाई थप समस्या भएको छ । बालबालिकाहरुका ओठ, हात,गोडा अत्याधिक चिसोका कारण फुटेका छन् ।

पुर्बिचौकी गाउँपालिका–५ सिमबाटाकी २४ वर्षीया देउमती साउद र २५ वर्षीया झुमा साउदले आफूहरुका दुघेबालक चिसोबाट जोगाउन सास्ती भएको दुखेसो पोख्नु भयो ।

खप्तड मध्यवर्ती क्षेत्रभित्र पर्ने सिमबाटा गाँउमा ज्येष्ठ नागरीक र बालबालिकाहरु चिसोबाट थलापरेपछि कतिपय जोखीम मोलेर क्षतिग्रस्त घरभित्रै सुत्न बाध्य भएका छन् ।

पति रोजगारीको सिलसिलामा भारत जानु भएको र घरमा सासु, ससुरा र बालबालिकाहरु मात्रै रहनु भएकोल अत्याधिक चिसोका कारण विरामी पर्दै गएपछि चिसोबाट जोगिनका लागि जोखिम मोलेर भूकम्पबाट क्षति पुगेका घरमा बस्दै आएको २४ वर्षीया देउमती साउदले दुखेसो पोख्नु भयो ।

भूकम्पका कारण तीन महिनादेखि कष्टकरण जिवन बिताउदै आएका भएपनि सरकारले पुनर्स्थापना नगरि दिन दिन प्रतिदिन कष्टकरण जिवन जिउन बाध्य हुनु परेको भूकम्प पीडित रुपाकुमारी साउदले गुनासो गर्नु भयो ।

भुकम्पका कारण पुर्बिचौकी गाउँपालिका, सायल गाउँपालिका, दिपायल सिलगढी नगरपालिका र शिखर नगरपालिका झण्डै ५ सय घरमा पूर्ण क्षति र ४ हजार ५ सय घरमा आंशिक क्षति पुगेको थियो । भूकम्मले घर भत्किदा पुर्बिचौकी गाउँपालिका–३ गैरागाँउका ६ जनाको ज्यान गएको थियो ।

पुर्बिचौकी गाँउपालिकाका स्वास्थ्य इकाइ प्रमुख रामप्रसाद पाठकले अढाइ महिना यता रुघाखोकी र दमका ९ सय ७६ बिरामीहरु उपचारका लागी स्वाथ्य चौकीमा आउनु भएको बताउनु भयो ।

उहाँले भन्नु भयो– ‘भूकम्प प्रभावित क्षेत्र पुर्बिचौकी गाउँपालिाकमा मात्रै २ सय ५५ गर्भवती, ३ सयको हाराहारीमा दमका रोगी रहेका छन् । पीडितहरुको समस्या बारे सरकारले तदरुकता देखाउन सकेको छैन् । पीडितहरुको विस्तृत विवरणको तथ्याङ्क संकलनमा समेत ढिलाइ भएको छ । सरकारले उहाँहरुको स्वास्थ्य उपचार र पुनर्स्थापनामा पनि ढिलाई गरेको ।’

त्रिपाल, न्यानो लुगा र कम्बलहरु स्थानीय तह तथा विभिन्न दातृसंस्थाहरुले वितरण गरे पनि सरकारबाट अस्थायी घर र पुनस्थापनाका काम चाडो हुनु पर्ने उत्तरकाँडाका खन्टे साउदले बताउनु भयो ।

रेडक्रसले २ सय तथा सीडीसी र उपेक्षित समुदाय सशक्तिकरण तथा बिकास मञ्चले २ सय ५० अस्थायी घर निर्माण गर्ने सहमति भएको भएपनि े पीडितहरुको छनौट गर्न र केही प्रक्रियागत बिषयमा अलमल भएकाले अस्थायी घर निर्माण गर्न नसकिएको रेडक्रस, डोटीका सभापती लक्षीराम कँुवरले बताउनु भयो ।

प्रमुख जिल्ला अधिकारी कल्पना श्रेष्ठले पीडितहरुलाई चिसोबाट जोगाउन रेडक्रस सोसाइटी, सामुदायीक बिकास केन्द्र (सीडिसी) र उपेक्षित समुदाय सशक्तिकरण तथा बिकास मञ्चद्धारा अस्थायी घर निर्माण गरिने सहमाति भएका भए पनि हालसम्म पनि निर्माण कार्य नहुँदा स्थानीयले सास्ती खेप्नु परेको र यसका लागि पहल भइरहेको बताउनु भयो ।

गणेश जोशी