दुम्लीङमा तुईन काटिदा दैनिक आवतजावत ठप्प !

  ०८१ भदौ ४ गते

व्याँस गाउँपालिका–२ दुम्लीङका स्थानीयको दैनिक आवतजावत महाकाली नदीमा तुईनमार्फत हुने गर्छ । तर, त्यो तुईन पनि भारतीय सुरक्षाकर्मीले काटिदिएपछि यहाँका स्थानीयको आवतजावत ठप्प बनेको छ ।

कुटानिपिसानीदेखि खाद्यान्न ढुवानी भारतबाटै हुने गर्छ । सदरमुकाम खलंगासम्म आउजाउँ त्यहिँ तुईनबाट स्थानीयले गर्दै आएका थिए । तर, भारतीय स्वतन्त्रता दिवसमा समस्या हुने भन्दै एसएसबीले तुईन काटिदिएको हो । स्थानीयले नेपाल–भारत जोड्ने गरी महाकाली नदी माथि फलामे तारको सहारा बनाएका थिए ।

अहिले नेपाल–भारत जोड्ने झोलुङ्गे पुल गाउँ भन्दा दुई घण्टाको दुरीमा छ । पुलको लागि पटकपटक पहल गर्दा पनि सुनुवाइ हुन नसकेको व्याँस गाउँपालिका वडा नम्बर २ का वडाध्यक्ष धीरनसिह बुढाथोकीले बताउनु भयो । दुम्लीङमा झोलुङ्गे पुल नहुँदा यस क्षेत्रमा वर्षेनी स्थानीयको ज्यान जाने गरेको उहाँले बताउनु भयो ।

महाकाली नदी वारपार गर्न जिल्लाको लेकमदेखि व्याँसको सीतापुलसम्म दर्जन झोलुङ्गे पुल निर्माण गरिएका छन् । केपी शर्मा ओली पहिलो पटक प्रधानमन्त्री हुँदा तुईन तथा ट्युब विस्थापन अभियान अन्तर्गत आँधा दर्जन बढि झोलुङ्गे पुल बने । तर व्याँस गाउँपालिका वडा नम्बर २ दुम्लीङमा भने अहिलेसम्म झोलुङ्गे पुल नहुँदा स्थानीय अझै पनि तुईनकै सहारामा आवतजावत गर्न बाध्य छन् ।

स्थानीय प्रभाकर बुढाथोकी यस्तै अवस्था रहे दुम्लीङबासीको आवतजावत पूरै ठप्प हुने अवस्था आएको बताउनु हुन्छ । मालघाट भएर आउजाउ गर्न पनि घोरेटो बाटो ठाउँठाउँमा अवरुद्ध छ । झोलुङ्गे पुलसम्म पुग्न सकिने अवस्थाको बाटो छैन् । पुल पुग्न पनि चार घण्टा बढि समय लाग्छ । नेपाली सेनाले निर्माण गरिरहेको तुसरपानी–दुम्लीङ–तिंकर सडक निर्माणकार्य चाडो सम्पन्न भए मात्रै दुम्लीङबासीलाई सहज हुन्छ, उहाँले भन्नु भयो । बिरामी भयो भने पनि अस्पताल पुर्‍याउन बाटोघाटो छैन् ।

दुम्लीङबासीलाई जुनसुकै सरकार आए पनि उपेक्षा गरेको महेन्द्र बुढाथोकीको भनाइ छ । सबै राजनीतिक दलका नेता र सरकारलाई दुम्लीङमा झोलुङ्गे पुलको लागि ज्ञापन बुझाएका छौँ तर अहिलेसम्म कसैको ध्यान यहाँ पुगेन् । वर्षेनी एक दुई जनाको तुईनबाटै खसेर ज्यान जाँदा पनि राज्यको ध्यानाकर्षण हुन नसकेको उहाँको आरोप छ । २०५५ सालयता मात्रै दुम्लीङघाटमा तुईनबाट खसेर ज्यान गुमाउनेको सङ्ख्या २८ जना भन्दा बढि छ ।

यहाँका विद्यार्थी सदरमुकाम खलंगा पढ्न आउँछन् । कहिलेकाही घर जानुपर्दा समेत समस्या हुने गरेको छ । अभिभावकबीना केटाकेटी एक्लै पठाउन सकिने अवस्था छैन् । नेपाल सरकारले दार्चुला तिंकर सडक निर्माणमा भइरहेको ढिलासुस्तीका कारण पनि यहाँका जनताले दुःख पाएका छन् ।

व्याँस गाउँपालिकाका अध्यक्ष मंगललसिह धामीले दुम्लीङ्ग पुलको विषयमा आफुले पटकपटक लेखेर मन्त्री प्रधानमन्त्रीलाई ज्ञापन–पत्र बुझाएको बताउनु भयो ।

०८१ साउन १४ गते दार्चुलाबासीकोतर्फबाट प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई दुम्लीङमा झोलुङ्गे पुल निर्माणको लागि आवश्यक पहल गरिदिन निवेदन दिइएको छ । जिल्लाबासीको तर्फबाट नेकपा एमालेका पोलिटव्यूरो सदस्य गणेशसिह ठगुन्ना नेतृत्वको टोलीले ज्ञापन बुझाएको थियो ।

तुईन तथा ट्युब विस्थापन कार्यक्रम अन्तर्गत नेपाल–भारत जोड्न लाली, बाँकु, बडूगाउँ, तिग्रम, मलघट्टे र मालमा झोलुङ्गे पुल निर्माण गरिएको छ । यस्तै जोलजीवि, दत्तु, खलंगा र व्याँसमा झोलुङ्गे पुल सञ्चालनमा छ । महाकाली नगरपालिका–८ स्थित काकडामा नेपाल–भारत जोड्ने मोटरवेल पुल निर्माणको कार्य अन्तिम चरणमा पुगेको छ ।

बाढीले विद्युत नहर बगायो,  दुम्लीङ गाउँ अन्धकारमा !

व्याँस गाउँपालिका वडा नम्बर–२ दुम्लीङमा रहेको लघुजलविद्युतको नहर बगाएपछि गाउँ पूरै अन्धकार भएको छ । ०८१ साउन २८ गते घट्टेखोलामा आएको बाढीले नहर बगाएपछि १ सय बढि घरधुरी अन्धकारमा बस्न बाध्य भएका हुन् ।

१८ वर्षअघि गरिबी निवारण कोषको सहयोगमा निर्माण गरिएको १४ किलोवाट क्षमताको लघुजलविद्युत निर्माण गरिएको थियो । विद्युतले तल्लो दुम्लीङ, मल्लो दुम्लीङकाबस्ती साथै सशस्त्र प्रहरी, नेपाल प्रहरी, नेपाली सेना र अपि नाम्पा संरक्षण क्षेत्रको रेन्जपोष्टमा समेत विद्युत वितरण गरिएको थियो ।

बाढिले खोलामा रहेका तीन ओटा काठे पुल बगाउँदा आउजाउमै समस्या भएको स्थानीय प्रभात बुढाथोकीले बताउनु भयो । गाउँमै वारपार गर्न समेत समस्या भएको छ । विद्यार्थी पढ्नबाट वञ्चित छन् ।

बाढिले पूरै नहर बगाएपछि अहिले पूरै गाउँ अन्धकार भएको वडा नम्बर २ का वडाध्यक्ष धिरनसिह बुढाथोकीले बताउनु भयो । यो ठाउँसम्म नेपाल विद्युत प्राधिकरणको राष्ट्रिय प्रसारण लाइन पुगेको छैन् । विद्युत व्याँस गाउँपालिका–३ को सीनासम्म मात्रै पहुँच छ । हाम्रो वडासम्म विद्युतको लाइन तत्कालै पुग्ने अवस्था पनि छैन् अध्यक्ष बुढाथोकी बताउनु हुन्छ । गाउँ पूरै लघुजलविद्युतको भरमा थियो । सोलार छैनन् ।


नरेन्द्रसिह कार्की