समाचारहरू

जापानिज इन्सेफ्लाइटिस रोगबाट त्रियुगा नगरपालिका-३ मोतिगडाका ११ वर्षीय बालक अनमोल राईको उपचारकै क्रममा कात्तिक ५ गते मृत्यु भएको अस्पताल प्रशासनले जनाएको छ ।

विराटनगरस्थि विराट मेडिकल कलेज, विराटनगरमा ०८१ साउनयता उपचार गराइरहेका बालकको ०८१ कात्तिक ५ गते मृत्यु भएको अस्पताल प्रशासनले जनाएको हो ।

जापनिज इन्सेफलाइटिसका कारण कोशी प्रदेशमा पाँच जनाको मृत्यु भएको प्रदेश स्वास्थ्य मन्त्रालय कोशी प्रदेशले जनाएको छ । क्युलेस जातको लामखुट्टे (जसलाई सेतो लामखुट्टे पनि भनिन्छ) को टोकाइबाट जापानिज इन्सेफ्लाइटिस रोग लाग्ने गर्दछ ।

त्रियुगा नगरपालिका-३ मोतिगडाका ११ वर्षीय बालक अनमोल राईलाई सेतो जातको लामखुट्टेले टोकेको थियो । विराट मेडिकल कलेज, विराटनगर अस्पतालका अधिकृत प्रमेशराज देवकोटाले कात्तिक ५ गते विहान २ बजे जापानिज इन्सेफ्लाइटिसका कारण अनमोलको मृत्यु भएको बताउनु भयो ।

कोशी प्रदेशमा जापनिज इन्सेफलाइटिस (जेई) रोग देखा परेपछि प्रदेश स्वास्थ्य मन्त्रालयले उच्च सर्तकता अपनाउन आग्रह गरेको छ । जापनिज इन्सेफलाइटिसका कारण कोशीमा पाँच जनाको मृत्यु भएपछि प्रदेश स्वास्थ्य मन्त्रालयले उच्च सर्तकता अपनाउन आग्रह गरेको हो ।

भाइरसले सार्ने जापानिज इन्सेफलाइटिस १५ जनामा पुष्टि भएको र २ सय ५३ जनामा शङ्कास्पद देखिएको स्वास्थ्य मन्त्रालय, कोशी प्रदेशका फार्मेसी अधिकृत भरत साहले बताउनु भयो । जापनिज इन्सेफलाइटिस रोगबाट मृत्यु हुनेमा झापामा दुई, सुनसरीमा दुई जना र उदयपुरमा एक जना बालक छन् ।

मृत्यु हुने तीन जना नाबालक र दुई ज्येष्ठ नागरिक रहेको मन्त्रालयले जनाएको छ । जापनिज इन्सेफलाइटिस विशेषगरी झापा, मोरङ, खोटाङ, उदयपुर र इलाममा देखिएको छ । जापनिज इन्सेफलाइटिसका झापामा चार जना, उदयपुरमा ४ जना, सुनसरीमा तीन जना, मोरङमा दुई जना र खोटाङमा एक जना बिरामी फेला परेका छन् ।

नियमित खोप सेवाअन्तर्गत १२ महिनाको उमेरमा बालबालिकालाई जापनिज इन्सेफलाइटिसको खोप लगाउने गरिन्छ । सरकारले सन् २०१६ मा उक्त रोगविरुद्ध अन्तिम पटक विशेष खोप अभियान चलाएको थियो । स्वास्थ्य मन्त्रालयका स्वास्थ्य कार्यालयमार्फत जापनिज इन्सेफलाइटिस सङ्क्रमण विरुद्धको खोप कार्यक्रम पनि तीव्र बनाएको छ ।

जापनिज इन्सेफलाइटिस के हो ?

जापनिज इन्सेफलाइटिस भाइरसबाट हुने रोग हो । यो भाइरस क्यूलेक्स लामखुट्टेले सार्छ । यो रोग सार्ने लामखुट्टेहरू बिहान र बेलुका सक्रिय हुन्छन् । यो रोगको भाइरसबाट सङ्क्रमित चराचुरुङ्गी र सुँगुरलाई टोक्ने लामखुट्टे सुरूमा आफू सङ्क्रमित हुन्छ र त्यसले टोक्दा मानिसमा सङ्क्रमण सर्छ ।

डेङ्गी, येलो फीभर र वेस्ट नाइल भाइरसहरूको वर्ग ‘फ्ल्याफिभाइरस’मै जापनिज इन्सेफलाइटिस भाइरस पनि पर्छ । यो रोगको छुट्टै उपचार छैन । रोगका लक्षणअनुसार बिरामीको उपचार गरिन्छ ।

जापनिज इन्सेफलाइटिस भएका अधिकांश बिरामी १५ वर्षभन्दा कम उमेरका बालबालिका हुन्छन् । त्यसैले यो रोगमा मृत्युदर ३० प्रतिशतसम्म हुने विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनले जनाएको छ ।

जापनिज इन्सेफलाइटिसका लक्षण अधिकांश अवस्थामा जापनिज इन्सेफलाइटिसमा मध्यम खालका लक्षणहरू देखिन्छन् । तर, केही बिरामीमा त्यस्तो कुनै सङ्केत देखिँदैन् । उच्च ज्वरो आउनु, मुच्र्छा पर्नु, घाँटी अररो हुनु, भ्रममा पर्नु, बोल्न नसक्ने अवस्थामा पुग्नु, शरीर अनियन्त्रित भएर कामिरहनु मांसपेशी कमजोर हुनु वा पक्षाघात हुनु ।

राकेश नेपाली