गुल्मीका १ सय ६४ स्थान बाढी र पहिरोको जोखिममाः उपयुक्त संरचना नहुँदा विपद्मा विद्यालय बन्दै आश्रयस्थल

  ०८१ जेठ २९ गते

यो वर्ष मौषम विद्हरूले धेरै पानी पर्ने प्रक्षेपण गरेका छन् । गुल्मीका १ सय ६४ स्थान बाढी र पहिरोको जोखिममा छन् । गुल्मी आगलागी र पहिरोको उच्च जोखिममा रहेको जिल्ला हो ।

विगत पाँच वर्षयताकै तथ्याङ्कका आधारमा सत्यवती र इस्मा गाउँपालिकामा पहिरोको कारण १७ जनाले ज्यान गुमाएका छन् भने सयौँ परिवार विस्थापित भएका छन् । जिल्ला प्रशासन कार्यालय गुल्मीको मनसुन पूर्वतयारी तथा प्रतिकार्य योजनामा उल्लेख भए अनुसार जिल्लामा ४० स्थान बाढी र १ सय २४ स्थान पहिरोको जोखिममा रहेका छन् । मुसिकोट नगरपालिकाका १० स्थान बाढी र १६ स्थान पहिरोको जोखिममा छन् । छत्रकोट गाउँपालिकाका १४ स्थान बाढी र २५ स्थान पहिरो, इस्माका सात स्थान बाढी र १० स्थान पहिरोको जोखिममा रहेका छन् ।

त्यस्तै चन्द्रकोटका पाँच स्थान बाढी र १० स्थान पहिरो तथा मदानेका ३० स्थान पहिरोको जोखिममा रहेका छन् । अरु स्थानीय तहका थुप्रै स्थान पनि बाढी र पहिरोको जोखिममा छन् । बेलाबखतमा पहिरोले ठूलो मानवीय तथा भौतिक क्षति भए पनि सरकाले जोखिम न्यूनीकरणको लागि ठोस योजना कार्यान्वयन गर्न सकिरहेको छैन । जसका कारण बाढी र पहिरोको जोखिममा रहेका परिवार वर्षातमा ढुक्कले निदाउने अवस्था नरहेको नागरिक समाज गुल्मीका अध्यक्ष पदम पाण्डेयले बताउनु भयो । उहाँले तीनै तहका सरकार सत्ता खेल र कार्यकर्ता रिझाउने पूर्वाधार केन्द्रित विकासे कार्यक्रममा केन्द्रित हुँदा बाढी र सयौँ परिवार जोखिम मोलेरै बसिरहेको बताउनु भयो ।

बाढी र पहिरोबाट विस्थापितलाई लामो समय राख्ने स्थानीयस्तरमा संरचना छैनन् । ०७६ को पहिरोपछि सत्यवतीको लुम्पेकमा झन्डै भोकमरी भएन । पहिरोका कारण लामो समय सडक बन्द भए । सडक तत्काल सञ्चालन गर्ने स्थानीय सरकारसँग पहुँच थिएन । करिव ७ सय परिवार पहिरोका कारण विस्थापित भएकाले लामो समय विद्यालयमै राखेर व्यावस्थापन गर्ने अवस्था आयो । तर, पीडित परिवारको कारण विद्यार्थीहरू पढ्नबाट वञ्चित भए ।

गाउँमा बस्ने अवस्था नभएपछि विस्थापित परिवारलाई विद्यालयमै राखेर खानपान र बासको व्यावस्थापन गर्ने स्थिति आएकाले स्थानीय सरकारले आवश्यक सेल्टरहरू निर्माण गर्नुपर्ने रेडक्रस सोसाइटी, मुसिकोटका सचिव महेन्द्र घिमिरेले बताउनु भयो । जिल्लामा विपद् व्यावस्थापन समितिले हरेक वर्ष विपद् प्रतिकार्य योजना बनाउने गरेको छ । यो वर्ष पनि सम्भावित विपद्को विषयमा अवगत गराएर प्रतिकार्य योजना निर्माणको क्रममा रहेको जिल्ला प्रशासन कार्यालयका सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी तथा प्रवक्ता हरिप्रसाद गैरेले जानकारी दिनुभयो ।


टोपलाल अर्याल