गाउँगाउँमा बिरामीको सङ्ख्या बढ्दै, स्वास्थ्य संस्थामा औषधिको अभाव

'घरमा पत्नी, छोरी र आमा बिरामी भएको नौ दिन भयो । बिरामीमा घाँटी दुख्ने, ज्वरो आउने, फुट्ला जस्तो गरेर टाउको दुख्ने, पखाला लाग्ने समस्या छ । घरबाट झण्डै आधा घण्टा लाग्ने बारीगाउँमा भएको लौठी स्वास्थ्य चौकीमा लगातार तीन दिन गएँ । तर, त्यहाँ सिटामोलसमेत छैन भनेर स्वास्थ्यकर्मीले रित्तो हात घर फर्काए । घरका सबैलाई बिरामीले निकै सताएपछि ज्वरो आएपनि म चार घण्टा पैदल हिडेर श्रीनगर इलाका स्वास्थ्य चौकीमा पुगे । त्यहाँको स्वास्थ्य संस्थामा समेत औषधि पाइन । अन्तमा स्थानीय निजी औषधि पसलबाट १ हजार २ सयको औषधि किनेर लगेँ ।'-घरका बिरामीलाई औषधिको खोजीका लागि स्वास्थ्य संस्था धाइरहेका अदानचुली गाउँपालिका-५ कर्गैइका दिपबहादुर रोकायाले सदरमुकाम सिमकोट देखि ४४ कोष दक्षिण पर्ने अदानचुली गाउँपालिकामा भएको श्रीनगर इलाका स्वास्थ्य चौकी बाहिर इन्सेक प्रतिनिधिसँग पोखेको वास्तविक भोगाइ हो यो ।

गएको वैशाखदेखि बिस्तारै फैलिँदै आएको रूघाखोकीले हरेक गाउँमा १५ देखि २५ जनाको सङ्ख्यामा बिरामी परेपछि धेरै बिरामीले रोकाया जस्तै पिडा भोग्नु परेको छ । सदा झैँ यो वर्षपनि वैशाख यता सामान्य भन्दा केही बढी सङ्ख्यामा बिरामी बढेपनि स्वास्थ्य संस्थामा औषधि नभएपछि समस्या भएको लौठी स्वास्थ्य चौकी बारिगाउँका अहेब हरिश्चन्द्र छत्यालले बताए ।

उनका अनुसार पहिलेको तुलनामा अहिले जिल्लाको दक्षिण भेगका हरेक गाउँमा बिरामीको सङ्ख्या बढेको छ । अन्य समयमा दैनिक ५ देखि १० जना बिरामी आउने लौठी स्वास्थ्य चौकीमा अहिले २० देखि २५ जना पुगेका छन् ।

स्वास्थ्य संस्थामा आउने बिरामीमा रूघाखोकी, पखाला, ज्वरो आउने जस्ता समस्या देखिएको अहेब छत्यालले बताए । उनले भने-एकातर्फ मौसम परिवर्तन हुनु, जेठमा पाक्ने नयाँ गहुँबाली खानु र अर्कोतर्फस्वास्थ्य संस्थामा आवश्यक परेको वेलामा औषधि नभएकोले पनि यो समस्या थप बल्झिँदै आएको छ ।'

श्रीनगर इलाका स्वास्थ्य चौकी आसपासका गाउँहरूमा पनि सामान्य अवस्था भन्दा अहिले बिरामीको सङ्ख्या बढेको उपचारका लागि स्वास्थ्य संस्थामा आएका श्रीनगर कल्खेका धनलाल भियालले बताए । अधिकांश बिरामीलाई ज्वरो आउने, सुख्खा खोकी लाग्ने, टाउको दुख्ने समस्या भएपनि गाउँमा भएको सामुदायिक स्वास्थ्य क्लिनिक श्रीनगर गाउँपालिका-८ मा गएको दुई महिनादेखि स्वास्थ्यकर्मी नभएपछि थप समस्या भएको बताए ।

सदरमुकाम सिमकोटसँगै जोडिएको डाँडाफयामा पनि समस्या उस्तै छ । पछिल्लो समयमा बिरामीको सङ्ख्यामा वृद्धि भएको सिमकोट गाउँपालिका-७ टुलिङ्गका नन्दबहादुर शाहीले बताए । आफ्नो घरका दाजु र दुई जना बालबालिका बिरामी परेपछि ०७४ असार १ गते डाँडाफया स्वास्थ्य चौकीमा गएपनि पखालाको सामान्य औषधि बाहेक अन्य औषधि नभएपछि रित्तो हात लिएर फर्केका शाहीले अन्य औषधि सदरमुकाम सिमकोटको निजी औषधि पसलबाट खरिद गरेको बताए । उनका अनुसार डाँडाफयाको चौगनफया, टुलिङ्ग, धारापोरी, स्याँडामा समेत रूघाखोकीका बिरामी पहिला भन्दा बढ्दै आएका छन् ।

असार महिना लागेसँगै सदरमुकाम सिमकोटमासमेत बिरामीको सङ्ख्यामा वृद्धि भएको छ । गएको वैशाख ७ गते ३० जना बिरामी मात्रै आएको जिल्ला अस्पताल सिमकोटको ओपीडिमा असार ४ गते मात्रै ६२ जना बिरामी आएका ओपिडी शाखाका रामकुमार रावतले जानकारी दिए । मौसम परिवर्तनसँगै बिरामीको सङ्ख्या बढेको निमित्त जिल्ला स्वास्थ्य कार्यालयका प्रमुख नरेशवावु श्रेष्ठले बताए ।


नन्द सिंह