समाचारहरू

कलैया उपमहानगरपालिका–१७ ब्रहमपुरी टोलका ३० वर्षीय उखु किसान राधेश्याम साहले संघीय कृषि तथा पशुपंक्षि मन्त्रालय र कलैया उपमहानगरपालिका–२४ रिलायन्स चिनी उद्योगले दिएको उखुको विउ रोपेको उखुमा रोगलागेर प्रकोपकोरुप लिएको र प्रकोप नियन्त्रण गर्न नसकेकाले क्षतिपूर्ति उपलब्ध गराउन पहल गर्नका लागि अनौपचारिक क्षेत्र सेवा केन्द्र (इन्सेक) बारामा माघ २८ गते निवेदन दिनुभएको छ । उहाँले सिओ २३८ प्रजातिको उखुको विउ लगाएर राम्रो उत्पादन लिन कृषि मन्त्रालय र चिनीउद्योग प्रशासनले संयूक्त सिफारीस गरेकाले क्षतीको जिम्मादिनुपर्ने बताउनुभयो । उहाँले पाँच विघामा उखु लगाएकोमा दुई विघामा लगाएको उखु सुकेर गएकाले मर्कामा परेको बताउनुभयो ।

कलैया उपमहानगरपालिका–१६ मझौलियाका ४४ वर्षीय उखु किसान रामनारायणप्रसाद कुशवाहाले चिनी मिल प्रशासनले दिएको सल्लाह अनुसर औषधि उपचार गर्दा नियन्त्रण नभएकाले किसान मर्कामा परेको बताउनुभयो । उहाँले उखुमा रेडरट रोग लागेर उखु चिनी मिलमा लैजाने समय भन्दा पहिला सुकेको बताउनुभयो । उनले प्रति कठ्ठा १६ हजार आम्दानी आउने उखु सुकेर गएकाले दश कठ्ठाको उखु पुर्णरुपमा क्षति भएको बताउनुभयो । उहाँले उखु लगाउन देखि मिल सम्म पुर्‍याउन प्रतिकठ्ठा सातहजार रुपैयाँ खर्चलाग्ने बताउनुभयो ।

कलैया उपमहानगरपालिका–२४ मनहर्वाका ३२ वर्षीय उखुकिसान शत्रुधन कुशवाहाले दर्जनौ पटक जिल्ला प्रशासन कार्यालय, कृषि ज्ञान केन्द्र र चिनी मिल प्रशासनमा धाउदा धाउदै थाकी सकेको बताउनुभयो । उहाँले किसानका समस्या सुन्नुहुन्छकि भनेर राजनीतिक दलका नेताका घर र पार्टी कार्यालय धाउदाँ पनि समस्या समाधान नभएको गुनासो गर्नुभयो । उहाँले यस क्षेत्रका किसानहरू आक्रोशमा आएर उखुमा आगो लगाएर अन्दोलन गरेपनि नेपाल सरकारले नसुनेको बताउनुभयो ।

कलैया उपमहानगरपालका–१७ ब्रहमपुरी टोलका ४३ वर्षीया उखु किसान बिजयप्रसाद महतोले नेपाल सरकार र चिनीमिल प्रशासनले सिफारीस गरेको उखुको विउमा रोगलागेर प्रकोपकोरुप लिएको र यसको नियन्त्रण गर्न नसकेकाले नेपाल सरकारबाट क्षतिपूर्ति दिनका लागि किसानको माग रहेको बताउनुभयो । उहाँले सरकारले सिफारीस गरेको विउ रोपेकाले किसानलाई सहयोग गर्न आग्रह गर्नुभयो । उहाँले चिनी उद्योगले किसानलाई उखुको विउ र औषधि खरिद गर्न दिएको ऋण मिनाहा गर्न पर्ने किसानको माग रहेको बताउनुभयो । उहाँले चिनीमिल प्रशासन र नेपाल सरकारलाई आन्दोलन गरेपछि मात्र आवाज सुन्ने शान्तिपूर्ण तरिकाले माग राख्दा चुपलागेर बस्ने प्रबृतिको अन्त्य गर्न अनुरोध गनुभयो ।

बारा जिल्लामा तिनहजार विघा र पर्सा जिल्लामा तिनसय विघा रोगको प्रकोप लागेको किसान हकहित संघर्ष समितिका संयोजक ६० वर्षीय इन्द्रदेव कुशवाहाले बताउनुभयो । उहाँले दुई वर्ष देखि शुरु भएको प्रकोप नियन्त्रण गर्न नेपाल सरकारले चासो नदिएकाले किसान आर्थिक संकटमा परिरहेकाले किसानको रक्षा गर्न आग्रहगर्नुभयो । उहाँले नेपाल सरकार मौन बसेको र मिल प्रशासनले ध्यान नदिदा किसान मर्कामा परेको बताउनुभयो । उहाँले बारामा एकहजार बिघामा पूर्णरुपमा क्षति भएको र दुईहजार बिघामा पचास प्रतिशत क्षति भएको बताउनुभयो ।

उहाँले जीतपुरसिमरा उपमहानगरपालका, कलैया उपमहानगरपालिका र महागढिमाई नगरपालकामा यो रोगले प्रकोपकोरुप लिएकाले समयमा सचेत हुन नेपाल सरकार र चिनी मिल प्रशासनलाई आग्रह गर्नुभयो । चिनी मिलका प्रमुख प्रशासकिय अधिकृत मनोहर झाले किसानलाई उखुमा राख्ने औषधि ट्राइलोडमा, फन्डिसाइड र कोराजिनका लागि आठ करोड ऋण दिएको बताउनुभयो । उहाँले किसानलाई दिएको ऋण चिनी मिल प्रशासनले कुनैहालतमा मिनाहा गर्न नसक्ने बताउनुभयो । उहाँले किसानलाई उखुको विउ र औषधि खरिद गर्न दिएको ऋण असुल गर्ने बताउनुभयो ।

कृषि ज्ञान केन्द्र कलैयाका कार्यालय प्रमुख जितेनद्र प्रसाद यादवले क्षतिको लागत संकलन गर्न र रोग लाग्नुको कारण पत्ता लगाउन किसानले आग्रह गरे पनि सरोकारवाला निकायले कुनै सल्लाह सुझाव नदिएको बताउनुभयो । उहाँले माथिल्लो निकायको निर्देशन नभएसम्म केहि गर्न नसक्ने बताउनुभयो ।
उखु किसानका समस्या समाधान गर्न पहल गर्ने सिडिओ नबराज सापकोटाले बताउनुभएको छ । उहाँले राज्यका संयन्त्र प्रयोग गरि नागरिकका समस्या पहिचान र समाधान गर्न केहि समय लाग्ने बताउनुभएको छ ।

भोलानाथ पौडेल