खाने अन्न नभएपछि गिठ्ठा खोज्दै राक्सीराङका चेपाङ

मकवानपुरको पश्चिमी विकट क्षेत्र राक्सीराङका चेपाङ बस्तीमा खाने अन्नको अभाव बढ्दै गएपछि चेपाङहरू जङ्गलमा गिठ्ठा खोजेर खानेकुराको जोहो गर्ने गरेका छन् ।

राक्सीराङ गाउँपालिका–७ दामराङलगायत गाउँपालिकाको अधिकाँश वडामा बसोबास गर्दै आएका चेपाङहरू खानेकुराको लागि गिठ्ठाको भर पर्न बाध्य भएका हुन् ।

राक्सीराङ गाउँपालिकामा उत्पादन हुने मकै र कोदोले चेपाङहरूलाई वर्षको तीनदेखि पाँच महिना मात्रै खानपुग्ने र अरु सात महिना जङ्गली गिठ्ठा भ्याकुर जस्ता कन्दमुल खोजेर दैनिकी चलाउनुपर्ने बाध्यता छ ।

‘मङ्सिरमा रोपेको मकै अर्को वर्षको वैशाखमा मात्रै फल्छ । रुखो पाखोमा लगाइएको मकै पनि थोरै मात्र फल्छ । जसले ६ जनाको परिवारलाई मुस्किलले चार महिनालाई पुग्ने गरेको छ ।’–दामराङका ३७ वर्षीय आइतसिं प्रजाले भने ।

बारीमा फलेको मकै र कोदोले ६ महिना मात्रै खान पुग्ने र अरू समयमा गिठ्ठाकै भर पर्नुपर्ने बाध्यता रहेको उनले बताए ।

आपूmले रोपेको अन्न सकिए पनि भगवानले प्रजा (मानिस) लाई भोकै नराख्न गिठ्ठा फलाएको चेपाङ समुदायमा विश्वास रही आएको छ ।

अन्न सकिएको अवस्थामा उनीहरू जङ्गलमा गएर गिठ्ठा भ्याकुर र जङ्गली च्याउ जस्ता कन्दमुल खोजेर ल्याउने र जिविका चलाउने गरेको पूर्व सांसद गोबिन्दराम चेपाङले बताए ।

चेपाङ गाउँमा बर्सेनी हुने खाद्यान्न सङ्कटलाई टार्न गाउँपालिकाले बेमौसमी कृषि खेती र आयआर्जनका लागि मौरीपालनमा प्रोत्साहन दिएको राक्सीराङ गाउँपालिका अध्यक्ष राजकुमार मल्लले बताए ।

कृषि उत्पादनलाई बजारीकरणको लागि गाउँपालिकाको विभिन्न वडा जोड्नेगरी कृषि सडक विस्तार गर्दै गएको उनले बताए ।

photo20191116makawanpur1

photo20191116makawanpur2


पुष्पराज अधिकारी