कैदी मृत्यु घटना एक वर्ष पुरा : पीडित परिवारले पाएनन् राहत र क्षतिपूर्ति

  ०८१ साउन २४ गते

जिल्ला कारागारमा बलात्कार कसुरमा कैद भुक्तान गरिरहेका सङ्खुवासभा मादी नगरपालिका-५ का २० वर्षीय प्रकाश तोलाङ्गी र चोेरी मुद्दामा कैद भुक्तान गरिरहेका नुवाकोट जिल्ला, ककनी गाउँपालिका-७ का २८ वर्षीय आकाश बलामीको कारागाभित्र दिइएको यातनाका कारण मृत्यु भएको तथ्यसहितको प्रतिवेदन इन्सेकले कोशी प्रदेशको राजधानी विराटनगरमा ०८० साउन ३२ गते पत्रकारसम्मेलनमार्फत सार्वजनिक गर्यो ।

Photo20230809 Sangkhuwasabha
जिल्ला कारागारमा यातनाका कारण मारिएका कैदीको शव जिल्ला अस्पतालमा पोष्टमार्टमका लागि राखिएको अवस्थामा ।

जिल्ला कारागारमा कैद भुक्तान गरिरहेका तोलाङ्गी र बलामीले ०८० साउन २४ गते विहानका राति साढे एक बजे शौचालयको रड काटेर भाग्न खोजेको आरोपमा कारागारका सुरक्षाकर्मी र कारागाभित्रका नाइके, भाइनाइकेसहित कैदीबन्दीले निर्मम यातना दिएका कारण मृत्यु भएको तथ्य इन्सेकले सार्वजनिक गरेको थियो । कारागारमा निर्मम यातना दिएका कारण दुई जना कैदीको मृत्यु भएको ०८१ साउन २४ गते एक वर्ष पुरा भएको छ । तर, राज्यले पीडित परिवारलाई दिने भनेको राहत वा क्षतिपूर्ति पीडित परिवारले अझै पाउन सकेका छैनन् ।

जिल्ला कारागार, खाँदबारीमा सुरक्षाकर्मी र कैदीबन्दीको कुटपिटबाट मारिएका पीडित परिवारले राहत तथा क्षतिपूर्ति घटना भएको एक वर्ष पुरा भएपनि अझै पाउन नसकेका हुन् ।

कारागारबाट भाग्न खोजेको आरोपमा दुई जना कैदीलाई नियन्त्रणमा लिएर सुरूमा प्रहरीले कुटपिट गरेको र कारागारभित्र बुझाएपछि कैदीबन्दीले कुटपिट गरेर यातना दिएको सीसी क्यामेरा फुटेजमा देखिएको थियो ।  पीडित परिवारले रोजगारी ग्यारेण्टी र पठनपाठन निशुल्कसहितको माग राज्यसँग गरेपनि राज्यले घटना भएको एक वर्ष पुरा हुँदा समेत माग सम्बोधन गरेको छैन् ।

घटना लगत्तै जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा पीडित पक्ष र सरोकारवाला निकायबिचको छलफलले पीडित परिवारलाई राहत तथा क्षतिपूर्तिको माग गरेको थियो । ०८० मङ्सिर २४ गते जिल्ला सुरक्षा समितिको बैठकले कारागारमा कुटपिटबाट मारिएका दुई जना कैदीका परिवारलाई क्षतिपूतिका लागि गृहमन्त्रालयमा सिफारिस गरिएको भएपनि हालसम्म राहत क्षतिपूर्ति आएको छैन ।

घटना भएको लामो समय वित्दासमेत पीडित परिवारले राहत क्षतिपूर्ति नपाएको भन्दै ०८० मङ्सिरमा राष्ट्रिय मानव अधिकारी कोशी प्रदेशले समेत चासो देखाएको थियो ।  पीडित परिवारलाई राहत तथा क्षतिपूर्तिका लागि माग गरेपनि गृह मन्त्रालयबाट हालसम्म ०८१ साउन २४ गतेसम्म कुनै पनि निर्णय नआएको जिल्ला प्रशासन कार्यालयले जनाएको छ ।

दुई जना कैदीको कुटपिटपछि हत्या घटनामा संलग्न भएको आरोपमा सात जना प्रहरी र आठ जना कैदीलाई पुर्पक्षका लागि थुनामा पठाइएको छ । उक्त मुद्दाको जिल्ला अदालतबाट हालसम्म कुनै फैसला भएको छैन ।

जिल्ला अदालतका न्यायाधीश टेकनाथ गौतमको इजलासमा ०८० भदौ २७ गतेको  आदेशले सात प्रहरीलाई जिल्ला कारागार, धनकुटा र कैदीलाई जिल्ला कारागार, तेह्थुम पठाउन आदेश भएको थियो । कुटपिटबाट मारिएका पीडित परिवारले क्षतिपूर्ति माग गर्दै ०८० भदौ २० गते गृह मन्त्रालयमा ज्ञापनपत्र समेत बुझाएका थिए । दुई जना कैदीको कुटपिटपछि हत्या घटनाका आरोपमा ०८० भदौ २७ गते जिल्ला अदालतले सात जना प्रहरी र आठ जना कैदीलाई पुर्पक्षका लागि थुनामा राख्न जिल्ला अदालतले आदेश दिएको थियो । उक्त मुद्दामा जिल्ला अदालतले हालसम्म थप ५८ जना कैदीबन्दी सँग बकपत्र (बयान) लिइसकेको जिल्ला अदालतका सूचना अधिकारी इश्वरी भण्डारीले बताउनु भयो । सो मुद्दा साउन २३ गते सम्म फैसला भएको छैन ।

जिल्ला अदालतले  प्रहरीलाई जिल्ला कारागार, धनकुटा र कैदी जतिलाई जिल्ला कारागार, तेह्थुम पठाउन आदेश दिएको थियो ।

मुलुकी अपराध संहिता, २०७४ को दफा १८६ बमोजिम क्षतिपूर्ति, अपराध पीडित संरक्षण ऐन, २०७५ को दफा ४१ बमोजिम क्षतिपूर्ति मागसहित मुद्दा दर्ता गरिएको छ ।


भविन कार्की