कर्मचारी नहुँदा गाउँघर क्लीनिक तीन महिनायता बन्द, सेवाग्राही मर्कामा

   २०७६ पुस १८ गते

सुनकोशी गाउँपालिकाको –१ को बलखु स्वास्थ्य चौकी र प्रसुति गृहमा कर्मचारी अभाव हुँदा सो वडामा तीन महिनादेखि गाउँघर क्लीनिक बन्द भएको छ ।

गाउँघर क्लिनिकमा बच्चाको नियमित खोप, औषधि वितरणलगायतका सेवा प्रवाह हुँदै आएपनि ०७६ असोजदेखि यो सेवा बन्द छ । स्वास्थ्य संस्थामा स्वास्थ्यकर्मी नभएपछि उपचार तथा प्रसुति गराउन समस्या हुँदा सेवाग्राही मर्कामा परेको स्थानीय शेरबहादुर राईले बताउनुभयो । उहाँले गाउँमै पाउने खोप तथा परिवार नियोजनका साधन स्वास्थ्य संस्थामा धाएर लिनु पर्ने बाध्यता रहेको बताउनुभयो । स्वास्थ्य चौकीमा एक जना मात्र करारका कर्मचारी रहेकाले प्रसुति गृहमा प्रसुति गराउन पुग्ने सेवाग्राही महिलाहरू समस्यामा पर्ने गरेका छन् ।

स्वास्थ्य संस्थामा दरबन्दी तोकिए पनि कर्मचारी नहुँदा बिरामीको उपचारमा समस्या भएको हो । स्वास्थ्य चौकीमा अनमी, अहेव, हेल्थ असिस्टेन्स गरी ३ जना र प्रसुति गृहमा तालिम प्राप्त दुई जना नर्सिङ्ग कर्मचारी हुनु पर्छ । तर, बलखुमा एक जना करारका कर्मचारी मात्रै छन् । प्रसुति गृहमा आउने महिलालाई पनि तालिम नलिएका कर्मचारीले परामर्श दिने गरेकाले सुत्केरीको जीवन जोखिममा परेको स्थानीय मनिल राईले गुनासो गर्नुभयो ।

तीन जना कर्मचारी समायोजन भई अन्यत्र गएपछि करारकी स्वास्थ्यकर्मी शशी ढकालले स्वास्थ्य चौकी र प्रसुतिगृहमा एक्लैले सेवा प्रवाह गरीरहनु भएको छ । प्रसुति गृह २४ सै घण्टा सञ्चालन गर्नुपर्छ । रिक्त दरबन्दीमा नयाँ कर्मचारी नआउँदा ०७६ असोज देखि स्वास्थ्य चौकीमा बिरामी जाँच्ने, औषधि दिने र प्रसुति गराउने काम एक्लैले धान्नु परेको ढकालले गुनासो गर्नुभयो । प्रसुति गराउन दक्ष सहयोगी आवश्यक पर्ने भए पनि जोखिमपूर्ण अवस्थामा सेवा प्रवाह गर्दै आएको उहाँको भनाइ छ ।

प्रसुति गराउँदा अत्याधिक रक्तश्राव हुने, सुत्केरी बेहोस हुने जस्ता समस्या आएको समयमा स्वास्थ्यकर्मीलाई समस्या हुने गरेको छ । उहाँले भन्नुभयो, ‘बच्चा जन्मेपछि एक जना महिलालाई अत्याधिक रक्तश्राव भयो, समस्या समाधान गर्न म एक्लैलाई धेरै गाहृो भयो ।’ उहाँले भन्नभुयो ‘एक दिन हात काटेको बिरामीको घाऊ स्टिच गर्न आधा छोडेर प्रसुति गृहमा राखिएकी महिलालाई प्रसुति गराउन दौडनु पर्यो, निकै चुनौती छ ।’ स्वास्थ्यकर्मी व्यवस्थापन गरिदिन उहाँले गाउँपालिकासँग अनुरोध गर्नुभयो ।

स्वास्थ्यकर्मी नभएकै कारण हरेक महिना बलखु स्वास्थ्य चौकीबाट वडाका तीन ठाउँमा सञ्चालन हुँदै आएको गाउँघर क्लिनिक अहिले बन्द छ । स्वास्थ्य चौकीमा दैनिक १५जनादेखि २० जना बिरामीहरू उपचारका लागि आउने गरेको अभिलेख छ । महिनौँ देखि स्वास्थ्य चौकीमा कर्मचारी अभाव हुँदा पनि जनप्रतिनिधिहरूले पहल नगरेको स्थानीयको आरोप छ ।

गाउँपालिकामा समायोजन भएका कर्मचारीहरू समयमै नआएका कारण समस्या भएको गाउँपालिकाले जनाएको छ । गाउँपालिका अध्यक्ष रुद्रप्रसाद अधिकारीले समायोजन भएर आएका स्वास्थ्यकर्मीहरूको संख्या कम रहेको र भएका सरूवा भएपछि समस्या भएको बताउनुभयो ।

समायोजन भए पनि हाजिर हुन आएका छैनन् । जनप्रतिनिधिले मन्त्रालयको लापरबाही भएका कारण स्थानीय तहले आशातीत सेवा प्रवाह गर्न नसेको बताउँदै आएका छन् । स्वास्थ्य मन्त्रालयको लापरबाही कारण जनताले सास्ती भोग्नु परेको अध्यक्ष अधिकारीको आरोप छ । बलखुका अतिरिक्त गाउँपालिकामा रहेका पाँच ओटा स्वास्थ्य चौकी र चार ओटा प्रसुति गृहमा  स्वास्थ्यकर्मीको अभाव छ ।

 


शिवप्रसाद ढुङ्गाना