उमेर नपुग्दै गर्भवती र सुत्केरी हुनेको सङ्ख्या बढ्दो

 

जिल्लामा उमेर नपुग्दै गर्भवती हुने र सुत्केरी हुनेहरुको सङ्ख्यामा कमी आउन सकेको छैन् । स्वास्थ्य कार्यालय, दार्चुलाको तथ्याङ्क अनुसार बिगत तीन वर्षदेखि जिल्लामा उमेर नपुग्दै गर्भवती तथा सुत्केरी हुनेको सङ्ख्या बढिरहेको पाइएको छ ।

चालू आर्थिक वर्षमा मात्रै जिल्लामा ११.७ प्रतिशत सुत्केरी २० वर्षमूनिका रहेका छन् । चालू आर्थिक वर्षमा २ हजार २२ जना सुत्केरीमध्ये २ सय ३६ जना २० वर्ष मूनिका सुत्केरी रहेको स्वास्थ्य कार्यालय, दार्चुलाका वरिष्ठ जनस्वास्थ्य अधिकृत जयराज भट्टले जानकारी दिनुभयो ।

उहाँका अनुसार गत आर्थिक वर्ष २०७८ / ०७९ मा स्वास्थ्य संस्थामा सुत्केरी भएका २ हजार ३ सय ५९ महिलामध्ये २ सय ९७ जना २० वर्षमूनिका थिए । जुन कूल सङ्ख्याको १२.६ प्रतिशत हुन आउँछ ।

यसैगरी आर्थिक वर्ष २०७७ / ०७८ मा २ हजार ६ सय ९५ सुत्केरीमध्ये ३ सय ३७ जना २० वर्षमूनिका रहेका थिए । यस वर्ष अघिल्ला वर्षको भन्दा उमेर नपुगि सुत्केरी हुनेको सङ्ख्या बढी हुने देखिएको उहाँको भनाइ छ ।

स्वास्थ्य संस्थामा दर्ता भएको तथ्याङ्कले १७ वर्षदेखि लिएर २० वर्षसम्मका महिलाहरु आमा बन्ने गरेका छन् । बाल सुत्केरीहरुले प्रजनन्सम्बन्धी जटिलता भोग्नु परको  भट्टको भनाइ छ ।

जिल्ला अदालत, दार्चुलाका श्रेस्तेदार कोशलेश्वर ज्ञवालीले मुलुकी देवानी संहिता ०७४ को दफा ७० (१) (छ) मा महिला र पुरुषबिच विवाह हुनु पर्ने उमेर २० वर्ष तोकिएकोले उमेर नपुगि विवाह गर्नु अपराध भएकोे बताउनु भयो ।

उहाँले भन्नु भयो– ‘कानुनले बन्देज गरेको भए पनि अधिकांश सम्बन्ध विच्छेद गर्न आउनेहरु उमेर नपुगि विवाह गरेका महिलाहरु रहनु भएको छ । उमेर नपुगि विवाह गर्ने र सानै उमेरमा सन्तान पाएर पुरुष बाहिर जान्छन् । फर्किदा उनीहरुबिचको सम्बन्धमा दरार पैदा हुने गरेको छ । जिल्ला अदालत, दार्चुलाको पछिल्लो तथ्याङ्कले सम्बन्ध विच्छेदका मुद्दा बढेको देखाएको छ । चालू आर्थिक वर्षमै १७ जना पुरुष र २७ जना महिलाले सम्बन्ध विच्छेदको लागि मुद्दा दर्ता गराएका छन् । यीमध्ये अधिकांशको समस्या उमेर नपुगि विवाह र सन्तान पाउनु पनि हो । ’

महाकाली नगरपालिकाका उपप्रमुख एवं न्यायिक समितिका संयोजक दुर्गाकुमारी खत्री विष्टले चेतनाको विकास नहुँदा पनि सानै उमेरमा बालबच्चा पाउने गरेको बताउनु भयो ।

उहाँले नगरपालिकाले चालू आर्थिक वर्षमा नगरपालिका भित्रका विद्यालयहरुमा बालविवाह न्यूनीकरणसम्बन्धी सचेतनामूलक कार्यक्रम सञ्चालन गरेको र विद्यालय तहकै बालबालिकामा बालविवाह गर्न हुदैन् र उमेर नपुगि विवाह गर्दा सन्तान प्राप्तीमा समस्या हुन्छ भनेर सिकाउनु जरुरी रहेको बताउनु भयो ।


नरेन्द्रसिह कार्की