अन्तरजातीय विवाह गरेको आरोपमा सामाजिक बहिस्कार

नेपालमा कानुनी रूपमा जातिय विभेद भएको ५० वर्षबितिसक्यो । कुनै पनि मानिसलाई जात, धर्म, वर्ण, लिङ्ग र समुदायको आधारमा भेदभाव गर्नु कानुनी रूपमा अपराध हो । तर, अहिले पनि समाजमा जानि नजानि कनुनी रूपमा बर्जित भेदभावका कार्य भइरहेको छ ।

अन्तरजातीय विवाह गर्ने मात्र हैन उनीहरूको परिवारसमेत त्यसको शिकार भइरहेका छन् । कानुनी रूपले अपराध र मानव अधिकारको दृष्टिले अमानवीय व्यवहारका घटनाहरू भइरहेका छन् ।

पछिल्लो घटनाबाट पीडित दिमिपोखरी गाविस-९ का ६५ वर्षीय अम्बरबहादुर जर्गा मगर भएका छन् । उनका छोरा रत्नबहादुर जर्गा मगरले पाँच वर्षअघि गरेको अन्तरजातीय विवाहको सजाय अहिले उनले भोगिरहेका छन् ।

रत्नबहादुरले पाँच वर्षअघि सोही ठाउँकी सार्की समुदायकी एक दलित महिलासँग विवाह गरेका थिए । विवाह गरेपछि उनी गाउँबाट विस्थापित भएर काठमाडौँ बस्दै आएका थिए ।

यस वर्षको वैशाखमा पत्नीसहित घरमा आएका थिए । उनी घरमा आएपछि दलिद समुदायकी बुहारी घरमा भित्र्याएको भन्दै उनलाई उनका दाजुभाइले सामाजिक बहिष्कार गरेका छन् ।

'भाइको घरमा पूजा लगाए । मैले दलित समुदायको बुहारी भित्र्याएको भनि बोलाएनन् । अहिले त पुरोहितलाई समेत मेरो घरमा आयो भने बहिष्कार गर्ने भनेर धम्क्याएछन् । पुरेतसमेत मेरो घरमा कार्य गर्न आउन मान्दैनन् ।'-अम्बरबहादुर जर्घाले भने ।

यस विषयमा उनले सामुदायिक मेलमिलाप केन्द्रमा निवेदन दिएको भएपनि सो विवाद फौजदारी प्रकृतिको भएकोले प्रहरीमा जान अफूले सुझाव दिएको मेलमिलाप केन्द्र दिमीपोखरीका संयोजक रविन्द्र नेपालीले जानकारी दिए ।


नवराज पथिक