लामो समयदेखि कायम सङ्क्रमणकालीन न्यायको विषयलाई टुङ्ग्याउनु, पीडितलाई परिपूरणको व्यवस्था गरिनुपर्ने कार्यभार यस वर्ष पनि अधुरै रह्यो। सङ्क्रमणकालीन ऐन पारित भई लागु भइसके पनि राजनीतिक दाउपेचको शिकार हुँदा आयोगमा पदाधिकारी नियुक्त हुन सकेन। सरकार तथा राजनीतिक दलको दह्रो इच्छाशक्तिको अभाव प्रष्ट देखियो। यो विषयलाई लम्ब्याइरँदा आउने परिणामका बारेमा सचेत हुन सकिए अगाडि बढ्ने बाटो पहिल्याउन सहज हुनेछ। शान्ति प्रकृयामा भएको अलमलका कारण नेपालमा भएका विभिन्न प्रयासलाई राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय द्वन्द्वविज्ञहरूका माझ अनुकरणीय नमूनाका रूपमा प्रस्तुत गर्ने अवसर नेपालले गुमाउँदै गएको छ ।

 

विषय सूची

३३ औँ संस्करणको भूमिका: स्वच्छ र स्वस्थ वातावरणको अधिकार आजको प्रमुख मानव अधिकार

परिच्छेदहरू

परिच्छेद १ समग्र मूल्याङ्कनःराजनीतिक दाउपेचमा सङ्क्रमणकालीन न्याय
परिच्छेद २ अनुसन्धान विधि, तथ्याङ्क सङ्कलन तथा विश्लेषण १७
परिच्छेद ३ सन् २०२४ को मानव अधिकार उल्लङ्घन सूचकाङ्क, नेपाल २३
परिच्छेद ४ नेपाल मानव अधिकार वर्ष पुस्तक र वातावरणीय अधिकार ३१
परिच्छेद ५ मानव अधिकार उल्लङ्घन तथा ज्यादतीका तथ्याङ्क २०२४ ४१
परिच्छेद ६ राज्य र मानव अधिकार
६.१ न्यायपालिका
६.२ कार्यपालिका
६.३ व्यवस्थापिका
 

५१
७१
८१

परिच्छेद ७ आर्थिक सामाजिक तथा सांस्कृतिक अधिकार
७.१ सुनसरी, मोरङका उद्योग र मानवीय स्वास्थ्यमा परेको प्रभाव
७.२ अनियमितता र अक्षमताको छायामा परेको 'बेटी पढाउ बेटी बचाउ' कार्यक्रम
७.३ वातावरण वनाशः विकास र उद्यमले काभ्रेमा पारेको प्रभाव
७.४ गण्डकी प्रदेशमा अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूको आर्थिक सामाजिक तथा सांस्कृतिक अधिकार र अवस्था
७.५ दाङमा सिमेण्ट कारखानाले वातावरण तथा अन्य क्षेत्रमा पारेको प्रभाव
७.६ सुर्खेतको रेक्चामा खानेपानी समस्याः शिक्षा, स्वास्थ्य, कृषि र विस्थापन
७.७ कैलाली जिल्लाका एचआइभी सङ्क्रमितहरूको अवस्था
९६

१०३
१११
११८

१२८
१३७
१४४

परिच्छेद ८ सन् २०२४ र मानव अधिकार उल्लङ्घन तथा ज्यादतीका तथ्यहरू
८.१ कोशी प्रदेश

८.२ मधेस प्रदेश

८.३ बागमती प्रदेश

८.४ गण्डकी प्रदेश

८.५ लुम्बिनी प्रदेश

८.६ कर्णाली प्रदेश

८.७ सुदूरपश्चिम प्रदेश

 

१५१

२०७

२४५

२९३

३२५

३७३

४०५

परिच्छेद ९ सन् २०२४ को मानव अधिकार अवस्थाबारे राजनीतिक दलका धारणा ४४२
परिच्छेद १० सन् २०२४ को मानव अधिकार अवस्थाबारे प्रदेश सरकारहरूका धारणा ४५१
परिच्छेद ११ सन् २०२४ को मानव अधिकार अवस्थाबारे विभिन्न आयोगहरूका धारणा ४५९
परिच्छेद १२ सन् २०२४ को मानव अधिकार अवस्थाबारे विभिन्न क्षेत्रका धारणा ४६५
परिच्छेद १३  क्रिया प्रतिक्रिया  ४७३
अनुसूची १  नेपाल मानव अधिकार वर्ष पुस्तक २०२३, तयारीका क्रममा संलग्न व्यक्तिहरू ४९१