फिचरहरू

खरले छाएको घर । त्यही पनि लड्नै लागेको । ढुङ्गामाटोको घरमा २–३ डोको मकै । घर अगाडि फल्दै गरेको कोदो । आफ्नो पाँच जनाको परिवारसहित दुई जना भान्जीहरू समेत घरमा सँगै । मेलापात गरेर परिवार धान्न हम्मेहम्मे । पाइन्ट काटेर बनाइएको कट्टु अनि पुरानो मैलो गन्जी र सर्टमा आँगनमा भेटिनु भयो बेनिघाटरोराङ गाउँपालिका–२ को मासखर्कका उद्धव चेपाङ । कारुणिक अवस्थाको यो उद्धव चेपाङको परिवारले सरकारको राहत र सहयोग बिना नै आफूलाई जिउँदो उभ्याउन सकिरहेको छ ।

उद्धवका नौ वर्षीया भान्जी अन्जिता चेपाङ र सात वर्षीया भान्जी मजिता चेपाङको आमा सुकुमायाको पनि १० महिनाअघि क्षयरोग लागेर उपचार गराउन नसकेपछि मृत्यु भयो । बालिकाका बाबु ज्याला गर्न घर छाडेर हिँडेपछि मामा माइजुको सहारामा आइपुगेका उनीहरु पढाइलाई कठिन अवस्थामा पनि निरन्तरता दिइरहेका छन् । घरमा लगाउने कपडा समेत नभएपछि परिवारका सदस्य अरुले दिएको कपडा लगाउन बाध्य छन् । त्यो पनि उनीहरूलाई लाख बनेको छ ।

नजिकै पञ्चकन्या आधारभुत विद्यालय भएकोले कठिन अवस्थामा पनि बालबालिकाले पढाइलाई भने निरन्तरता दिइरहेका छन् । तीन कक्षासम्म अध्यायन हुने यो विद्यालयमा ३० जना छात्रा र २४ जना छात्र पढ्न आउने गरेको विद्यालयका शिक्षक अर्जुृन चेपाङले बताउनु भयो ।

मासखर्क गरिबीसँग जुधिरहेको यो गाउँमा अझैपनि खर (फुस) को छाना भएको घर उद्ध्व चेपाङको मात्र नभएर नीमबहादुर चेपाङ, धनलाल चेपाङ, सानुमायाँ चेपाङ र पञ्चलाल चेपाङको पनि छ । मासखर्कमा ३५ घर चेपाङ बसोबास गर्छन् । सबैको अवस्था भने एकपेट खान र लाज छोप्ने कपडा खोज्नमै सङ्घर्ष गरिरहनु परेको छ । न उनीहरूले वर्षभरी खान पाउँछन् न उनीहरू काम खोज्न गएर पेट भर्न र लुगा लगाउन पाउने आम्दानी हुन्छ । निर्वाचनको समयमा भोट माग्न आउनेभन्दा बाहेक कोहीपनि गाउँ आइपुग्ने गरेको जानकारीमा नभएको शिक्षक तिलक चेपाङले बताउनु भयो ।

सहर र सदरमुकाममा संविधान दिवस मनाइरहँदा मासखर्कमा भने बिहान बेलुकाको जोहो गर्ने चिन्ता बाहेक केही छैन । स्थानीय सरकारले विद्यालयमा दिवा खाजा बाहेक गरिब विद्यार्थीका लागि योजना नबनाएको मासखर्कबासीको गुनासो छ । स्वास्थ्य सेवा लिन समेत नपाएपछि क्षयरोग लागेर मृत्यु भएको उदाहरण आफ्नै गाउँमा भएकोले जनताका लागि नाना, खाना र छानाको लागि दिर्घकालिन कार्यक्रम ल्याउन चेपाङ समुदायले माग गरिरहेका छन् । मलिन मुहार बनाउँदै उद्धव चेपाङ् नाना, खाना र छानाको याचना सरकारसम्म पुर्‍याउन आग्रह गर्नुहुन्छ । देशभर संविधान दिवस मनाइरहेको सन्दर्भमा यो परिवार भने हातमुख जोर्न सङ्घर्षरत छ ।

 

- सीताराम अधिकारी