पुल नहुँदा विद्यालय जान ताङ्लोको साहारा (फोटोसहित)
कालो पाइन्ट । निलो आकाशे सर्ट । विद्यालयको पोशाक हो यो । निकै चर्को घाममा पिठ्यूँमा झोला बोकर विद्यालयबाट घर फर्कँदै थिए । गर्मीले कमिज टाउकोमा बाँधेर नदी माथि लगाइएको तार छिचोल्ने तयारीमा छन् आधा दर्जन बालबालिका । उनीहरू मध्ये एक जनाले पिठ्यूँमा बोकेको झोला निकाल्दै थिए । नदीमाथिको फलामे तारको लम्बाइ ५० मिटर बढी नै छ । उनले एकैछिनमा झोलाबाट डोरीले बाँधिएको काठको घरेलु सामग्री ताङ्लो (हेर्दा अङ्कुसे जस्तै देखिने) निकाले । कम्मरमा झोला र ताङ्लो कसेपछि उनको नदी तर्ने काम शुरु भयो ।
यो सिप्टी-८ चिउरेबगरका १२ वर्षीय महेश कामीको दैनिकी हो । खाइलाग्दो ज्यान छ । उमेरले पनि ठूलै भएका छन् । तर उनी हाल कक्षा ३ मा अध्ययनरत छन् । विद्यालय जाने दैनिकी उनको तुइनको साहारा भएको कारण उनले सानैमा विद्यालय जान पाएनन् । उनले दैनिक विद्यालय आवतजावत गर्न त्यही ताङ्लो झोलामा राख्छन् । बरु किताब छुट्छ तर ताङ्लो छुट्दैन । नदीमा पुल नहुँदा दैनिक विद्यालय आवतजावत गर्न झोलामा ताङ्लो बोक्नुपर्छ । उनी जस्तै ताङ्लोको साहारामा विद्यालय आवतजावत गर्ने विद्यार्थी चिउरेबगरमा मात्रै झण्डै २० जना छन् । विद्यालय पुग्न आधा घण्टा भन्दा धेरै समय लाग्छ । तर, जोखिम निकै मोल्नुपर्छ । यहाँका बालबालिकाहरू दिपज्योति प्रावि, चिउरेबगर धुलीगडामा अध्ययन गर्छन् । सिप्टीको विद्यालय झनै टाढा छ ।
'गत वर्षमात्र विद्यालयबाट फर्कने क्रममा एक बालिकाले तुइनबाटै खसेर ज्यान गुमाउनु परेको थियो' अभिभावक प्रेमसिंह ठगुन्नाले भने । खोलामा अस्थायी निर्माणको लागि माग भए पनि सुनवाइ नभएको उनको भनाइ छ । गाविस सिप्टीमा पर्ने भए पनि सबै कामकाज विद्यालय जान धुलीगडा नै सहज भएकोले धुलीगडासँग पुल निर्माणको लागि माग गरिएको उनले बताए । बालबालिकालाई विद्यालय पठाउन तुइनसम्म अभिभाकले आउनुपर्ने बाध्यता रहेको अभिभावक सुनमति कामीले बताइन् । 'हिउँदमा त खोला सानै हुन्छ ।'-उनले भनिन्-'वर्षाको समयमा छोराछोरी विद्यालय पठाउनै डर हुन्छ ।' खोलामा पुल नहुँदा छोराछोरी ठूला भएपछि मात्रै विद्यालय पठाउने गरेको उनले सुनाइन् । पुल निर्माणका लागि पटकपटक माग गरे पनि सो हुन नसकेकोमा उनले चिन्ता व्यक्त गरिन् ।
धुलीगडा गाविसका प्राविधिक सहायक रमेशराज भट्टकाअनुसार गाउँ परिषद्समक्ष उक्त माग आएको बताए । 'माग आएपनि थोरै जनसङ्ख्या भएको भन्दै सुनुवाइ हुन सकेको थिएन ।'-उनले भने-'यस वर्षपुल निर्माणको लागि सर्वे गरिएको छ ।' सिप्टी गाविसको क्षेत्र भएपनि धुलीगडाबाट नै सबै सेवा प्रवाह भइरहेको पनि स्थानीयले बताए । यहाँका १०/१५ परिवारका बालबालिकाहरू स्वास्थ्य सेवा खोपलगायत सबै सेवा धुलीगडाबाट प्राप्त गर्ने भएकोले पुल निर्माणको लागि पहल भइरहेको भट्टले बताए ।
नेपालको संविधानले शिक्षालाई मौलिक हकअन्तर्गत राखे पनि यहाँका बालबालिका तुइनको कारण शिक्षाबाट वञ्चित भइरहेका छन् । यो अवस्थाको अन्त्य गराउनुपर्छ । बालबालिकाले पुल नहुँदा समयमै विद्यालयमा पढ्न जान पाएका छैनन् । गाउँका अधिकांश बालबालिकाहरू ठूलो उमेर पुगेको भन्दै पछि आएर विद्यालय जान नमान्ने गरेका छन् । पुल नहुँदा बालबालिकाको नियमित पढाइसमेत प्रभावित भएको छ । बालबालिकाले अकालमै तुइनमा ज्यान गुमाउँदा पनि राज्यले यस क्षेत्रको लागि अस्थायी पुलको व्यवस्था गर्न पनि नसक्नु लजास्पद छ । सरकारले बेलैमा पुल निर्माण गरेर बालबालिकालाई पढ्न पाउने वातावरण बनाउनु पर्छ । स्थानीय नागरिकको दैनिकीलाई जहज बनाउनु पर्छ ।
उनीसँगै तुइन तर्ने तयारी गर्दै थिए ११ वर्षीय देवसिंह ठगुन्ना । उनी कक्षा २ मा पढ्छन् । यहाँका सोही उमेर समूहका अधिकांश बालबालिकाहरू हाल कक्षा १, २ र ३ मा पढ्छन् । खोलामा तुइन नहुँदा उनीहरूले विद्यालय जाने बेला कापी किताबसँगै ताङ्लोसमेत बोक्नुपर्छ । तुइनमा नसक्नेलाई अभिभावकले नदी पार गराउँछन् । ठूलो उमेर तुइन तर्न सक्ने भएपछि मात्र अभिभावकले बालबालिका विद्यालय पठाउँछन् ।
नरेन्द्रसिंह कार्की
सम्बन्धित समाचारहरू
कोभिड–१९ को सङ्क्रमणसम्बन्धी दैनिक अपडेट (माघ ८ गते)
माघ ८ गते ३ सय ३६ जनामा कोभिड–१९ को सङ्क्रमण पुष्टि भएसँगै सङ्क्रमितको सङ्ख्या २ लाख ६८ हजार ६ सय ४६ पुगेको स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयले जनाएको छ । गत…
सातौँ प्रदेशसभा बैठक अर्को सूचना नभएसम्मका लागि स्थगित
बागमती प्रदेशको सातौँ प्रदेशसभा बैठक तीनघण्टा मात्र सञ्चालन भएर पुनः अर्को सूचना नभएसम्मका लागि स्थगित भएको छ । प्रदेशसभाको छैटौँ अधिवेशन ०७७ साउन ८ गते स्थगित भएकोमा ६ महिनापछि सुरु…
युपिआरको तेस्रो चक्रको ३७ औँ सत्रमा नेपालको मानव अधिकारको समीक्षा सम्पन्न
विश्वव्यापी आवधिक समीक्षा (युपिआर) को तेस्रो चक्रको ३७ औँ सत्र अन्तर्गत नेपालको सम्पुर्ण मानव अधिकारको समीक्षा माघ ८ गते स्वीजरलैण्डको जेनेभामा भर्चुअल माध्यमबाट सम्पन्न गरिएको छ । संयुक्त राष्ट्रसङ्घको मानव…
मानव अधिकारकर्मीहरूद्वारा हिरासत कक्षको अनुगमन
राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोग, इन्सेक र एडभोकेसी फोरमले संयुक्त रुपमा माघ ६ गते जिल्ला प्रहरी कार्यालयको हिरासत कक्षको अनुगमन गरेका छन् । अनुगमन टोलीले थुनुवाहरूलाई भेटेर उनीहरूको अवस्था, स्वास्थ्य परीक्षण,…
प्रतिबन्धित नेकपाका मोरङ इञ्चार्ज गिरफ्तार
नेत्रविक्रम चन्द (विप्लव) नेतृत्वको प्रतिबन्धित नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीको मोरङ इञ्चार्ज ३२ वर्षीय धनबहादुर विकलाई गिरफ्तार गरेको प्रहरीले जनाएको छ । सङ्खुवासभा, मादी नगरपालिका–४ स्थायी घर भई बुढीगङ्गा गाउँपालिका–४ मोरङमा पार्टी…